YUNAN ORDULARI BAŞKOMUTANI TRİKUPİS’İN HİKÂYESİ (3)
Ali Rıza Bey, emrine verilen birliklerle ve karargâhı ile Karlık köyünden Göğen köyüne doğru hareket etti. Saat 18.20’de 9 ve 13. Alaylarla Göğen köyüne geldi. 18.30’da burayı geçen Ali Rıza Bey, 9. Alay’la saat 19.00’da Zap köyünü ve Kösur Deresi’ni, 13. Alay’la da Kepez Tepesi’ni tuttu.
BAŞKOMUTANLIK Karargâhı, Genelkurmay Başkanlığı Karargâhı ve Batı Cephesi Komutanlığı Karargâhı da aynı gün Uşak’a gitmek üzere Dumlupınar’dan hareket etmişti. Uşak şosesi, birçok kafileler ve 23. Tümen birlikleriyle dolu olduğundan 5. Kafkas Tümeni Derbent’ten itibaren Uşak şosesinin kuzeyine alındı ve öğleden sonra saat 16.00’da Derbent civarında bir harabe önünde mola verdi. Mola yerinde 5. Kafkas Tümen Komutanı Kurmay Albay Halit (Akmansü), aynı Tümenin Tugay Komutanı Kurmay Yarbay Ali Rıza Bey bir araya geldiler. Halit Bey Ali Rıza Bey’e, “Aldığım haberlerden ve (parmağı ile ilerdeki dumanları göstererek) şu dumanların yükseldiği yerlerde, perakende halinde düşman birlikleri olduğu açıkça anlaşılıyor. Bu kuvvetler, büyücek kuvvetler olabileceği gibi az ve başıboş kuvvetler de olabilir. Yürürken gözümüzü ve başımızı bu yönden ayırmamalıyız” dedi.
Onlar böyle konuşurken birbiri arkasına üç haber geldi: İlk haberi bir köylü getirdi. Halit Bey’e, “Komutan Bey, bir tümen kadar bir düşman birliği Murat Dağı’ndan Elma Dağı’na doğru yürüyüp gitmektedir.” dedi. İkinci haber, keşif için gönderilmiş olan Süvari Bölük Komutanı Yüzbaşı Sivaslı (Sakallı) Ahmet Bey’den gelen rapordu. Raporda miktarı tespit edilmeyen bir düşman birliği Murat Dağlarından inerek Minkarip Köyü’nden Aşağı Karacahisar tarafına keşif kolu gönderildiğini, kendisinin de Süvari Bölüğü ile beraber Göğen köyüne doğru gittiği bildiriliyordu.
Üçüncü haberi de 23. Tümen’in 69. Alayı’ndan bir subay getirdi. Subay, “düşman Minkarip köyündedir. Alayımız ise Çarık köyündedir. Fakat Uşak’a doğru çekilme emri aldık. Biz çekiliyoruz” dedi. Halit Bey, 69. Alay’dan gelen bu subaya, “Tümenimiz gelinceye kadar siz bulunduğunuz yerleri terk etmeyiniz. Biz hemen yetişir, mevzileri sizden devralırız” emrini verdi ve geri gönderdi. Subay gittikten sonra tümene hareket emri verdi. Tümen yürüyüşe geçti. Saat 16.20’de Karlık köyüne gelindi. Burada Halit Bey, Tugay Komutanı Ali Rıza Bey’i, 9. Alay Komutanı İbrahim Bey’i yanına çağırdı. İkisine birden;
“Miktarını bilmiyorsak da bir düşman birliğinin Karacahisar köyü civarında, Kösur Vadisi’nde olduğu anlaşılmaktadır” dedikten sonra Tugay Komutanı Ali Rıza Bey’e, “Ali Rıza Bey, 9 ve 13. Alaylarla bir Dağ Top Takımını, sizin emrinize veriyorum. İlerdeki Süvari Bölük Komutanı ile temas ettiğiniz gibi 9. Alay’la Göğen köyünden Kösur Vadisi’nin batısında Zap köyüne geçiniz. Zap köyünü ve buradaki Kepez Tepesi’ni işgal ediniz. Kösur Vadisi içine keşif kolları gönderiniz. İcabeden tatbikatı yerinde bizzat yapınız. Düşman ile irtibatı kaybetmeyiniz, lazım gelen tertibatı yerinde ve zamanında aldıktan sonra bana da bilgi veriniz.” dedi.
KEŞFE DEVAM
Ali Rıza Bey, emrine verilen birliklerle ve karargâhı ile Karlık köyünden Göğen köyüne doğru hareket etti. Saat 18.20’de 9 ve 13. Alaylarla Göğen köyüne geldi. 18.30’da burayı geçen Ali Rıza Bey, 9. Alay’la saat 19.00’da Zap köyünü ve Kösur Deresi’ni, 13. Alay’la da Kepez Tepesi’ni tuttu. Mevziye girdi. Bu arada Tümen Komutanı Halit Bey de 10. Alay Hücum Taburu ile iki Dağ Topu Bataryası, Sıhhiye Bölüğü ve Karargâhı ile beraber Güven köyüne gelmiş, tugayın ihtiyatı olarak burada kalmıştı.
Tugay Komutanı Ali Rıza Bey diyor ki, “Göğen köyünden Zap köyüne doğru geçerken, sağda ormanlar arasında bir Süvari Bölüğünü mevziye girmiş, bekler gördüm. Önce düşman zannederek hemen tedbir aldımsa da, yakından tanıdığım süvari Bölük Komutanı Yüzbaşı Sivaslı Ahmet Bey’i gördüm. Erkek, mert, levent endamıyla bana doğru geliyordu.
Geldi ve askerce bir selam verdikten sonra: “Komutanım, dedi. Biraz önce beyaz bayrak sallayarak bir Yunan subayı yanıma geldi. Subay, ‘General Trikupis tarafından gönderildiğini, teslim şartlarını görüşmek üzere komutanımıza intizar ettiğini (gözlediğini/ beklediğini) söyledi’ dedi. Bu subayı bir çavuş iki er muhafazasında Tümen Komutanımıza, Göğen’e gönderdim. Keşfe devam etmekle beraber bir çatışmaya meydan vermemek için kendim burada durdum, bilgilerinize arz eder, emirlerinizi beklerim”, diye ilave etti. Ali Rıza Bey devamla: Ahmet Bey’den bu bilgiyi aldıktan sonra bir yandan Kepez Tepesi’ni ve Zap köyünü tutar ve Kösur Vadisi’ni kapatırken, bir yandan dürbünle ilerdeki araziyi, Kösur Vadisi’nin iki sırtını gözetliyorum. Bu sırada yanıma bir posta neferi, yazılı bir emir getirdi. Emir Tümen Komutanı (5. Kafkas Tümen Komutanı) Halit Bey’dendi. Komutan, Süvari Yüzbaşı Ahmet Bey’in verdiği bilgiyi tekrar ediyor, önceden verdiği Zap köyünü ve Kepez Tepesi’ni tutup Kösur Vadisi’ni kapatınız emrini tekrar ediyor. Sonra düşmanla kayıtsız şartsız teslim muamelesine başlamamı emrediyorlardı.
” Bu emir üzerine Ali Rıza bey Tugay Emir Subayı Üsteğmen Kemal Bey’i (General Kemal Çakın) yanına çağırdı. Kemal Bey gelince, “Kemal Bey, yanınıza karargâhtan bir yedek subay ve bir çavuş alınız. Beraberce Zap köyünde mevziye girmiş olan 9. Alay Komutanı Hüsnü Bey’in yanına gidiniz.
Hüsnü Bey’e karşımızda bulunan düşmanın teslim teklifinde bulunduğunu, bu nedenle herhangi bir çatışmaya meydan verilmemesini, kendiniz yedek subay ve çavuşla beraber Tümen Komutanı ile görüşmeye memur edildiğinizi, düşmana kayıtsız şartsız teslim olmalarını teklif edeceğinizi, kabul ederlerse silahtan tecrit ettirileceğini ve bana haber vereceğinizi söyleyiniz” emrini verdi.
“Neticeyi 9. Alay kanalıyla bana ulaştırırsınız. Bu emri 9. Alay Komutanı Hüsnü Bey’e ulaştırdıktan sonra görevinizi yapmak üzere hareket edersiniz. Kendi mevzilerimizden ayrıldıktan sonra tedbirli ve dikkatli olunuz” dedi.
YARIN: YOLUMUZ DİK VE KESKİN KAYALIKLARLA KESİLDİ
