Okullar ara tatile girerken birçok aile, çocuklarının zamanlarını verimli geçirmeleri için yeni fikirler arıyor. Ekranlardan biraz uzaklaşıp hem öğrenmeye hem eğlenmeye yönelten etkinliklerin başında ise evde yapılan basit bilim deneyleri geliyor.
Evde, mutfakta ya da balkonda kolayca uygulanabilen bu deneyler; çocukların merak duygusunu geliştiriyor, el becerilerini artırıyor ve bilime olan ilgilerini destekliyor.
Sirke ve Karbonatla Volkan Patlaması
Çocukların en sevdiği deneylerden biri olan “volkan patlaması”, hem görsel olarak etkileyici hem de öğretici.
Yarım bardak sirke, bir kaşık karbonat ve birkaç damla gıda boyası yeterli. Karbonatın üzerine sirke döküldüğünde kabaran köpük, adeta bir yanardağ gibi taşarak minik bilim insanlarını büyülüyor. Bu deney, kimyasal tepkimeleri eğlenceli bir şekilde anlatmanın en pratik yolu.
Tuzla Donma Noktasını Keşfetmek
Basit ama etkileyici bir başka deney de buz ve tuzla yapılan “donma noktası” keşfi.
Bir kap içine alınan buz parçalarının üzerine tuz serpildiğinde, buzun normalden daha hızlı eridiği gözlemleniyor. Çocuklar bu sayede maddenin hal değişimlerini gözlemleyerek doğrudan deneyimle öğreniyor.
Karbonat ve Sirke Tepkimesi
Bir başka klasik ama her defasında aynı heyecanı yaşatan deney: Balon şişirme deneyi!
Bir huni yardımıyla balonun içine karbonat konuluyor, şişenin içine ise sirke ekleniyor. Balon ağzı şişenin üzerine geçirilip bekleniyor… Ve sonuç: Balon kendi kendine şişiyor!
Bu deney, kimyasal tepkimelerde açığa çıkan gazları çocukların gözlemleyebilmesi açısından oldukça öğretici.
Sütle Renkli Dönüşüm
Sanatla bilimi buluşturan bu deney, renklerin dansını ortaya çıkarıyor.
Bir tabağa süt dökülüp üzerine farklı gıda boyaları damlatılıyor. Ardından bir kulak çubuğunun ucuna batırılan deterjan, sütün yüzeyine dokunduruluyor. Renkler anında karışıyor, şekiller değişiyor.
Bu basit deney, yüzey gerilimi kavramını görsel bir şölenle anlatıyor.
Görünmez Mürekkep Deneyi
Evde yapılan küçük sihir numaraları çocuklar için unutulmaz oluyor.
Bir limon suyu ve kulak çubuğu yardımıyla kağıda gizli bir mesaj yazılıyor. Yazı kuruduktan sonra kağıt, bir ampulün ya da ütünün sıcaklığına yaklaştırıldığında görünür hale geliyor.
Bu deney sayesinde çocuklar, kimyasal maddelerin ısıyla nasıl tepki verdiğini eğlenceli bir şekilde gözlemliyor.
Güneş Enerjisiyle Eritme Deneyi
Güneşli bir kış günü, çocuklara enerjinin gücünü göstermek için harika bir fırsat.
Bir tabak üzerine çikolata, buz ya da tereyağı konulup doğrudan güneş ışığına bırakıldığında hangi maddenin daha hızlı eridiği gözlemlenebiliyor.
Bu basit ama etkili deney, ısı enerjisi ve erime noktası kavramlarını kolayca öğretir.
NOT
Deneyler sırasında çocukların güvenliği her zaman öncelikli olmalı.
Sirke, karbonat ve gıda boyası gibi doğal malzemeler tercih edilmeli, deneyler mutlaka bir yetişkin gözetiminde yapılmalı.
