SANKO Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzman Psikoloğu Gizem Başkılıç Turan, ekran karşısında büyüyen çocuklarda dijital dengeyi korumanın, ruhsal sağlık açısından son derece önemli olduğunu vurguladı.
ÇOCUĞUNUZU EKRANLA BÜYÜTÜYORSANIZ DİKKAT!
Yaz aylarının çocuklar için okul stresinden uzaklaşıp eğlenme, dinlenme ve yeni deneyimler kazanma dönemi olduğunu belirten Uzm. Psikolog Turan, teknolojinin günlük yaşama yoğun şekilde dahil olmasının artık yaz tatillerini bile ekransız düşünmeyi zorlaştırdığını ifade etti. “Tablet, telefon, televizyon ya da bilgisayar fark etmiyor; ekran karşısında geçirilen süre her geçen gün artıyor. Bu durum yalnızca fiziksel değil, duygusal ve sosyal gelişimi de olumsuz etkileyebiliyor” dedi.
Yaz tatilinde dijital dengenin korunmasının çocukların ruhsal sağlığı açısından hayati önem taşıdığını vurgulayan Uzm. Psikolog Turan, “Kontrolsüz ekran kullanımı; dikkat dağınıklığı, uyku problemleri, öfke patlamaları, sosyal içe kapanma ve iletişim becerilerinde zayıflama gibi sorunlara yol açabiliyor. Oysa yaz dönemi, dijital detoksun en kolay uygulanabileceği ideal bir zaman dilimidir. Ancak küçük yaşlarda ekranla fazla temas, çocukların gerçek oyunlardan, arkadaş ilişkilerinden ve aile etkileşimlerinden uzaklaşmasına neden oluyor. Dijital denge, yasaklayıcı değil; yönlendirici ve sınır koyan bir yaklaşımla sağlanmalıdır” diye konuştu.
“EKRANLA SAĞLIKLI BİR İLİŞKİNİN 5 TEMEL ADIMI”
Ekran kullanımını doğru yönetmenin beş temel ilkesini paylaşan Turan şunları aktardı:
Zaman Sınırı Belirleyin: 2 yaş altı çocukların mümkün olduğunca ekrandan uzak tutulması, okul öncesi ve ilkokul çağındaki çocuklarda ise günlük ekran süresinin bir saati geçmemesi önerilir. Çocuğun yaşıyla orantılı bir zaman planı yapılabilir.
İçeriği Birlikte Seçin: Çocuğun izlediği çizgi film, oyun ya da uygulamanın yaşına uygun olup olmadığını ebeveyn belirlemelidir. Kaliteli içerikler seçmek ve çocuğun yanında izlemek, hem denetimi kolaylaştırır hem de paylaşımı güçlendirir.
Ekran Yerine Alternatifler Sunun: “Hayır, izleyemezsin” demek yerine “Birlikte parka gidelim mi?” veya “Yeni bir masa oyunu oynayalım mı?” gibi önerilerde bulunmak, ekran dışı aktiviteleri cazip hale getirir.
Yatmadan Önce Ekranı Kapatın: Uyku kalitesi üzerinde etkili olan mavi ışık nedeniyle, yatmadan en az bir saat önce ekran kullanımına son verilmelidir.
Rol Model Olun: Çocuklar söyleneni değil, gördüklerini taklit eder. Ebeveynlerin de ekran süresine dikkat etmesi, dijital dengenin ilk adımıdır.
TEKNOLOJİ YASAKLANMAZ, DOĞRU YÖNETİLİR
Teknolojiyi tamamen hayatın dışına itmenin mümkün olmadığını belirten Turan, “Çocukların gerçek yaşamla temas kurabilmesi, hareket etmesi, hayal gücünü kullanabileceği oyunlar oynaması ve sosyal becerilerini geliştirmesi için ekran süresi mutlaka denetim altında tutulmalı. Unutmayın, çocuklar için en değerli ekran ebeveynlerinin yüzüdür. Onlarla göz teması kurun, birlikte gülün, oyun oynayın. Yaz tatili sadece güneşli günlerin değil, aile bağlarının da güçlendiği bir fırsat olabilir” dedi.
