Glutensiz beslenme, özellikle çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti olan bireyler için hayati önem taşırken, son yıllarda sağlıklı yaşam trendleri arasında da yer almaya başladı. Peki glutensiz beslenme nedir, nasıl uygulanmalı ve dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
🌾 Glutensiz Beslenme Nedir?
Gluten; buğday, arpa ve çavdarda bulunan, hamura elastikiyet kazandıran bir protein türüdür. Glutensiz beslenme, bu protein kaynağını tamamen diyet dışı bırakmak anlamına gelir. Özellikle çölyak hastalığı, gluten intoleransı veya buğday alerjisi olan bireylerin yaşam boyu glutensiz beslenmeleri gerekmektedir.
🥗 Glutensiz Beslenme Nasıl Yapılmalı?
Gluten içeren tüm tahıllardan kaçınılmalı:
Buğday, arpa, çavdar, bulgur, irmik, kuskus gibi tahıllar diyetten çıkarılmalıdır.
Doğal olarak glutensiz besinler tercih edilmeli:
Pirinç, mısır, patates, kinoa, karabuğday, amarant gibi tahıllar ve sebzeler güvenle tüketilebilir.
Paketli ürünler dikkatle incelenmeli:
Etiketlerde “gluten içermez” ibaresi aranmalı. Gizli gluten içerebilen işlenmiş gıdalardan uzak durulmalı.
Çapraz bulaşma önlenmeli:
Aynı mutfakta glütenli ürünlerle temas eden araç gereçlerle glutensiz yemek hazırlanmamalıdır.
Glutensiz un ve un karışımları kullanılmalı:
Nohut unu, pirinç unu, badem unu gibi alternatifler tercih edilebilir.
❗️ Glutensiz Beslenmede Nelere Dikkat Edilmeli?
Yeterli lif ve vitamin alımı sağlanmalı:
Glutenli tahılların çıkarılması bazı vitamin ve minerallerin eksikliğine neden olabilir. Bu nedenle meyve, sebze ve baklagil tüketimi artırılmalıdır.
Etiket okuma alışkanlığı kazanılmalı:
Katkı maddeleri, kıvam artırıcılar veya işlenmiş gıdalar gluten içerebilir.
Dışarıda yemek yerken dikkatli olunmalı:
Restoranlarda hazırlık süreci, kullanılan soslar veya fırınlar gluten içerebilir.
Uzman desteği alınmalı:
Özellikle başlangıçta diyetisyen desteği ile sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı oluşturulmalıdır.
👨⚕️ Kimler Glutensiz Beslenmeli?
Çölyak hastaları (glutene karşı ömür boyu hassasiyet)
Gluten intoleransı olan bireyler (bağırsak ve sindirim sorunları)
Buğday alerjisi bulunan kişiler
Doktor ve diyetisyen onayıyla bazı otoimmün rahatsızlığı olan bireyler (Hashimoto, MS vb.)
