Son yıllarda glütensiz beslenme, yalnızca çölyak hastalarının değil; zaman zaman şişkinlik hisseden, kilo vermeye çalışan ya da genel olarak “daha sağlıklı” seçimler yaptığını düşünen milyonlarca kişinin ortak tercihi haline geldi.
Raflarda çoğalan glütensiz etiketler ve sosyal medyada dolaşan tarifler de bu yönelişi sürekli besledi. Ancak uzmanlardan gelen yeni açıklamalar, bu trendin herkes için aynı sonucu vermediğini açıkça ortaya koyuyor. Son değerlendirmelere göre glütensiz beslenme, göründüğü kadar masum olmayabilir ve her bünyeye aynı faydayı sunmuyor.
Glütensiz Beslenme Neden Bu Kadar Popüler Oldu?
Marketlerdeki glütensiz ürün çeşitlerinin artması, influencer paylaşımları ve ünlülerin “glütensiz yaşam” övgüleri, bu beslenme tarzını adeta sağlıklı yaşamın zorunlu parçası gibi göstermeye başladı.
Oysa uzmanlara göre tablo pek de böyle değil.
Sağlıklı bireyler için glütenin kendiliğinden zararlı olmadığı, çoğu kişinin glütenden uzak durmayı “yanlış yönlendirmeler” yüzünden tercih ettiği belirtiliyor. Yani trend büyüdükçe, yanlış bilgiler de bir o kadar yayılıyor.
Dengeli Beslenme Sessizce Bozulabiliyor
Glütensiz beslenen kişilerin bir bölümü, farkında olmadan bazı temel besinlerden uzaklaşıyor. Uzmanların özellikle altını çizdiği noktalar şöyle:
- Glütensiz ürünlerin çoğunda lif miktarı daha düşük.
- B vitaminleri ve bazı minerallerde eksiklikler görülebiliyor.
- Glütensiz paketli ürünler, kıvam ve tat dengesini sağlamak için çoğunlukla daha fazla yağ ve şeker içeriyor.
- Glüten hassasiyeti olmayan kişiler gereksiz yere glütenden uzak durduğunda, bağırsak florasında dengesizlikler oluşabiliyor.
Yani glütensiz beslenme, gerçek bir tıbbi gereklilik olmadığı sürece, vücudun ihtiyacı olan dengeyi bozma potansiyeli taşıyor.
Kimlerin Glütensiz Beslenmesi Zorunlu?
Uzmanların üzerinde uzlaştığı en net konu şu:
Glütensiz beslenme herkes için değil, yalnızca belirli gruplar için hayati öneme sahip. Bunlar:
- Çölyak hastaları
- Glüten hassasiyeti bulunan bireyler
- Buğday alerjisi olanlar
Bu kişiler için glütensiz yaşam bir tercih değil, zorunluluk. Ancak bu grubun dışında kalan sağlıklı bireylerde bu beslenme düzeni beklenen faydayı vermek bir yana, zaman zaman yeni sağlık sorunlarına kapı aralayabiliyor.
Sağlıklı Birey Glüteni Bıraktığında Ne Oluyor?
Uzmanların gözlemlerine göre glüteni gereksiz yere tamamen hayatından çıkaran kişilerde şu etkiler ortaya çıkabiliyor:
- Daha sık hissedilen halsizlik ve yorgunluk
- Sindirim düzensizlikleri
- Gereksiz vitamin-mineral takviyesi ihtiyacı
- Kilo kontrolünde zorlanma
- Tekdüze bir beslenme modeli
- Besinler üzerinde “yasak” duygusu nedeniyle psikolojik baskı
Bu etkiler zamanla günlük yaşamı fark ettirmeden zorlaştırabiliyor.
Uzmanlar Ne Öneriyor?
Birçok uzman bu konuyu aynı cümleyle özetliyor:
“Herhangi bir şikayetin yoksa glütenden uzak durman için bir neden de yok.”
Yani glütensiz beslenmeye geçmeden önce, gerçekten bir hassasiyetin olup olmadığını anlamanın tek yolu doktora ya da diyetisyene danışmak.
Glütensiz beslenme, doğru kişiye uygulandığında değerli bir yöntem olsa da, herkes için geçerli bir sağlık kuralı değil. Doğru teşhis olmadan glüteni tamamen çıkarmak, yarardan çok zarar getirebiliyor.
