Cambridge Sözlüğü, 2025 yılı için zamanın ruhunu en iyi yansıtan kelimeyi açıkladı. Bu yılın kelimesi olarak “parasosyal” terimi seçildi. Kavram, özellikle ünlü kişiler ya da sosyal medya fenomenleriyle kurulan tek taraflı, sağlıksız ve duygusal yoğunluk içeren ilişkileri ifade ediyor. Sözlük, sosyal medya kullanımındaki artış ve yapay zekâ destekli içeriklerin çoğalmasıyla birlikte bu kelimenin giderek popülerleştiğine dikkat çekti.
Cambridge Sözlüğü editörü Colin McIntosh, parasosyal kavramının artık hayatın birçok alanında kendini gösterdiğini belirterek, “'Parasosyal', 2025’in ruhunu yakalıyor. Milyonlarca insan bu tür ilişkilere dahil oluyor; çok daha fazlası ise yalnızca bu yükselişi merak ediyor” ifadelerini kullandı.
Parasosyal Ne Demek
Parasosyal ilişki, bir kişinin tanımadığı, ulaşamadığı veya gerçek hayatta hiç iletişim kurmadığı ünlü bir kişiyle arasında duygusal bir bağ varmış gibi hissetmesi anlamına geliyor. Bu ilişki tek taraflıdır; ünlü kişi çoğu zaman bu hayranlığın farkında bile değildir.
Kavram ilk olarak 1950’li yıllarda medya araştırmalarında ortaya çıkmış olsa da, sosyal medya çağında yeniden şekillenmiş durumda.
Uzmanlar, parasosyal ilişkilerin yaygınlaşmasının temel nedeni olarak sosyal medyayı gösteriyor. Günümüzde fenomenler, oyuncular, sporcular ya da YouTuber’lar günlük yaşamlarını takipçileriyle anlık olarak paylaşıyor. Bu paylaşımlar, izleyenlerde “onu gerçekten tanıyorum” hissi uyandırıyor.
Cambridge Üniversitesi Deneysel Sosyal Psikoloji Profesörü Simone Schnall, bu yükselişin medyaya olan güvenin azalması ve influencer kültürünün büyümesiyle ilişkili olduğunu belirtiyor. Schnall, “İnsanlar artık geleneksel medyadan çok sosyal medya yıldızlarına yöneliyor. Bu durum, zaman zaman sağlıksız boyutlara ulaşan yoğun ilişkilere yol açabiliyor” dedi.
2025’in en dikkat çekici noktalarından biri ise parasosyal ilişkilerin yalnızca ünlülerle sınırlı olmaması. Artık yapay zeka destekli karakterler, sanal influencerlar ve chatbotlar da bireylerle duygusal bağlar kurabiliyor.
Cambridge Sözlüğü’ne göre bu durum, parasosyal kavramının ana akıma taşınmasında büyük rol oynadı.
Özellikle genç kullanıcılar, sürekli karşılık veren dijital karakterlerle iletişim kurduklarını düşündükleri için bu tür bağlara daha sık yöneliyor. Uzmanlar, bu ilişkinin sınırlarının daha da belirsizleştiği bir döneme girildiği konusunda uyarıyor.
‘Slop’ ve ‘Memeify’ de Sözlüğe Girdi
Sözlük aynı zamanda yapay zekâ ve sosyal medya dünyasında hızla yayılan iki yeni terimi de 2025 güncellemesine dahil etti:
Slop: Sosyal medya akışlarını dolduran, yapay zekâ tarafından toplu üretilmiş ancak anlam taşımayan görüntü ve videoları tanımlıyor.
Memeify: Bir görseli hızla viral olan bir meme’e dönüştürme eylemi anlamına geliyor.
Bu iki kelime, dijital dünyanın hızla değişen dinamiklerini ve yapay zekâ içeriklerinin internet kültüründeki etkisini gözler önüne seriyor.
yalnızlık hissini azaltabiliyor
Uzmanlar, parasosyal ilişkilerin her zaman olumsuz olmadığı görüşünde. Bazı durumlarda bireyler, ilham aldıkları ya da güven duydukları kişilerle zihinsel olarak bağ kurarken yalnızlık hissini azaltabiliyor.
Ancak bu durum aşırıya kaçtığında kişi gerçek sosyal ilişkilerden uzaklaşıyor, hayatını tamamen bu tek taraflı bağ üzerine kurabiliyor.
Psikologlara göre riskli olan noktalar şunlar:
Ünlü kişinin davranışlarını kişiselleştirmek,
Sürekli onunla iletişim kuruyor gibi hissetmek,
Gerçek ilişkileri ikinci plana atmak,
Kişisel sınırları kaybetmek.
Uzmanlar, özellikle gençler ve yoğun sosyal medya kullanıcıları için bu kavramın daha dikkatle takip edilmesi gerektiğini vurguluyor.
