Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları (ÇTLE) sitesinin dil öğrenimine yönelik yenilikçi çalışmalarına eklenen “Sozzle” oyunu, hem eğlenceli hem de eğitici bir araç olarak öne çıkıyor. Bu oyun, kullanıcıları karışık harf yığınlarından anlamlı kelimeler türetmeye davet ederek kelime dağarcığını genişletmeyi ve dil becerilerini geliştirmeyi hedefliyor. Daha önce Adam Asmaca ve Feza X gibi oyunlarla dikkat çeken PAÜ ÇTLE sitesi, Sozzle ile dil öğrenimini interaktif bir deneyime dönüştürerek misyonunu sürdürüyor.
Oyun, “sozzle” kelimesinin İngilizcedeki “düzensizlik” veya “karışık yığın” anlamıyla doğrudan ilişkili. Aynı zamanda Türkçe “söz” ve İngilizce “puzzle” (bulmaca) kelimelerinin birleşimi gibi duruyor; Wordle ve Scrabble gibi popüler oyunları çağrıştırıyor.
OYUNUN GENEL ÖZELLİKLERİ VE YAPISI
Sozzle, klasik “word connect” oyunlarının yenilikçi bir varyasyonu olarak tasarlanmış. Kullanıcılara karışık harfler sunuluyor ve bu harflerden verilen anlamlara uygun kelimeler oluşturmaları bekleniyor. Bu yaklaşım, sadece harf birleştirmeyi değil, aynı zamanda kelime anlamlarını da test ederek öğrenmeyi derinleştiriyor.
Oyunun Osmanlı Türkçesi ve Arapça versiyonlarında anlam ve imla sor seçenekleri eklenerek, yeni öğrenenler için doğru yazım ve telaffuzu pekiştirmeye yardımcı olmak amaçlanmış. Oyun, öğrenme sürecini kademeli hâle getirerek erişilebilirliği artırıyor:
Seviye Yapısı: 1. seviyede en fazla 3 harfli kelimelerle başlıyor. Her iki seviyede bir, en uzun kelime uzunluğu 1 harf artıyor ve son seviyede 8 harfli kelimelere ulaşılıyor.
İpuçları ve Destek: Her iki seviyede bir kullanıcılara 1 ipucu veriliyor. Bu ipucu, bir kelimenin tamamen açılmasını sağlayarak ilerlemeyi kolaylaştırıyor.
Dil Çeşitliliği: Oyun, 9 farklı lehçede ve dilde oynanabiliyor: Azerbaycan Türkçesi, Kazak Türkçesi, Kırgız Türkçesi, Özbek Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Osmanlı Türkçesi, Rusça, İngilizce ve Arapça.
Bu geniş yelpaze, sadece Türk dilleri öğrencilerini değil, yabancı dil öğrenen herkesi kapsıyor. Bu özellikleri sayesinde Sozzle, geleneksel dil öğrenme yöntemlerinden sıyrılarak eğlenceyi ön plana çıkarıyor ve kelime dağarcığını doğal bir şekilde zenginleştiriyor.
Sozzle, özellikle Türk dünyası bağlamında büyük bir potansiyel taşıyor. Türk dünyası; Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan gibi ülkeleri kapsayan geniş bir kültürel coğrafyayı ifade eder. Bu bölgelerde konuşulan lehçeler, ortak bir Türk dili kökenine dayanır ancak zamanla farklılaşmıştır.
Oyun, bu lehçeleri doğrudan destekleyerek şu açılardan önem kazanıyor:
Dil Birliğinin Teşviki: Türk dünyasında dil çeşitliliği, kültürel zenginlik olsa da iletişim engelleri oluşturabiliyor. Sozzle, bu lehçeleri eğlenceli bir platformda bir araya getirerek kullanıcıların birbirlerinin dillerini keşfetmesini sağlıyor. Örneğin, bir Türk oyuncunun Kazak Türkçesi kelimeleri öğrenmesi, Orta Asya’daki kardeş halklarla kültürel bağları güçlendiriyor. Bu, Türk Devletleri Teşkilatı gibi oluşumların dil birliği hedefleriyle örtüşüyor ve ortak bir “Türkçe ailesi” bilincini pekiştiriyor.
Kültürel Mirasın Korunması ve Yayılması: Osmanlı Türkçesinin dâhil edilmesi, oyunu tarihî bir boyuta taşıyor. Osmanlı Türkçesi, modern Türkçenin atası olarak Türk dünyasının ortak geçmişini temsil eder. Oyun, Osmanlı Türkçesi kelimeleri anlamlarıyla birlikte sunarak genç nesillere kültürel mirası aktarıyor. Benzer şekilde, diğer Türk lehçeleri üzerinden folklorik, edebî ve günlük kelimeleri öğreterek unutulmaya yüz tutmuş ifadeleri canlandırıyor. Bu durum, UNESCO’nun somut olmayan kültürel miras çalışmalarıyla paralellik gösteriyor.
Eğitim ve Erişilebilirlik: PAÜ ÇTLE gibi akademik kurumlar, Türk dünyasında dil eğitimi için önemli merkezlerdir. Sozzle, üniversite öğrencileri için pratik bir araç olurken genel halka da ücretsiz erişim sunuyor. Pandemi sonrası dijital eğitim trendinde bu tür oyunlar, uzaktan öğrenmeyi teşvik ediyor. Türk dünyasındaki genç nüfus (örneğin, Kazakistan’da gençlerin %60’ı 30 yaş altı) için mobil uyumlu bir oyun, dil öğrenimini cazip kılıyor. Ayrıca Rusça ve Arapça gibi komşu dillerin eklenmesi, Türk dünyasının Avrasya ve Orta Doğu ile etkileşimini yansıtıyor.
Küresel Bağlamda Türk Dillerinin Tanıtımı: İngilizcenin dâhil edilmesi, oyunu uluslararası hâle getirerek Türk lehçelerini dünya çapında tanıtıyor. Bu, Türk dünyasının yumuşak gücünü artırıyor. Örneğin, bir yabancı oyuncunun Türkçe kelimelerle tanışması kültürel diplomasiye katkı sağlıyor. Oyun, dil çeşitliliğinin azaldığı bir dünyada (UNESCO’ya göre her iki haftada bir dil kayboluyor) Türk dillerinin yaşatılmasına destek oluyor.
Genel olarak Sozzle, Türk dünyasını bir “dil köprüsü” olarak konumlandırıyor. Lehçeler arası benzerlikleri vurgulayarak birlik duygusu oluşturuyor, kültürel çeşitliliği yansıtıyor ve eğitimde yenilikçi bir rol üstleniyor.
Oyun sayfasında belirtildiği üzere, Sozzle CC-BY-NC lisansı altında yayınlanıyor. Bu lisans, oyunun kaynaklarının atıf verilerek (kaynak olarak PAÜ ÇTLE belirtilerek) ve ticari olmayan amaçlarla türev çalışmalar için kullanılabileceğini ifade ediyor.
Örneğin, eğitimciler oyunu uyarlayarak kendi ders materyallerine entegre edebilir, yeni seviyeler ekleyebilir veya farklı dil ve lehçelere genişletebilir. Ancak bu türevler satılamaz veya kâr amacıyla kullanılamaz.
Bu açık lisans yaklaşımı, oyunun Türk dünyasında daha geniş yayılmasına ve işbirlikçi gelişimine kapı açıyor. Örneğin, bir Kazak üniversitesi oyunu yerel kelimelerle zenginleştirebilir.
PAÜ ÇTLE’nin Sozzle oyunu, dil öğrenimine düzen ve eğlence katarken özellikle Türk dünyası için kültürel ve eğitimsel bir köprü görevi görüyor. Kelime dağarcığını genişletmek isteyen herkes için ideal bir kaynak olan bu oyun, sizi oynamaya davet ediyor.
