Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile birlikte çalışmalarını yürüttüğü, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ni (TES) işçi ve işveren açısından değerlendiren İstinye Üniversitesi İİSB Fakültesi Öğretim Üyesi İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Uzmanı, Doç. Dr. Resul Kurt, 2022 yılında yürürlüğe girmesi beklenen yeni sistemin birtakım yenilikler getirdiğini söyleyerek bilgi verdi. “EMEKLİLİĞİ YAKIN OLANLAR YENİ SİSTEME GİRMEYECEK” Kıdem tazminatının hem işçiyi hem de işvereni yakından ilgilendirdiğini vurgulayan Kurt, “2022 yılı başında yürürlüğe girmesi beklenen değişiklikle birlikte 30 günlük kıdem tazminatının 19 günü mevcut sistemdeki gibi işveren üzerinde devam ederken, 11 gününün ise Kıdem Tazminatı Fonu’nda birikmesi öngörülüyor. Emekliliği yakın olanlar yeni sisteme girmeyecek. 1 Ocak 2022’de işe yeni girenler TES’e girecek. Emekliliğine uzun süre olanlara da tercih hakkı verilecek. Kıdem tazminatı hem işçiyi hem de işvereni yakından ilgilendiriyor.” dedi. ÖZEL DURUMLARDA YÜZDE 10’U ÇEKİLECEK Örneğin 2025 yılında emekli olup ayrılan bir kişinin, 2022 yılı öncesi haklarının tamamını işverenden alacağını söyleyen Kurt, “2022 ile 2025 yıllarında arasındaki 19 günlük kısmı yine işverenden alacak, 11 günlük kısmı ise bireysel fon hesabında birikecek. İşçi bu parayı 60 yaşına gelince alabilecek veya ağır hastalıkta, ilk defa konut aldığında, evlenme halinde gibi özel durumlarda yüzde 10’una kadarını çekme hakları olacak” diye konuştu. “DEVLETİN GÜVENCESİ ALTINDA BİR HESAPTA BİRİKMİŞ OLACAK” İşçinin 60 yaşını tamamladıktan sonra birikimlerinin en fazla yüzde 25’ine kadar olan kısmını alabileceğini aktaran Kurt, “Ödeme oranı toplamı (emeklilik ve kısmi çıkış toplamı) yüzde 30’u geçemeyecek. TES hesabındaki birikimlerinden kalan tutar aylık olarak ikinci bir emekli maaşı gibi ödenecek. Kalan yüzde 70-75’lik kısımda aylık belirlenen tutarda kişiye ödenecek. 11 günlük kısmı devletin güvencesi altına bir hesapta birikmiş olacak, işçi için avantajı budur” ifadelerini kullandı. İŞÇİ İÇİN AVANTAJLARI Kıdem tazminatının yüzde 3’lük kısmının devlet güvencesinde olacağını belirten Kurt, “İşçi istifa bile etse kıdem tazminatı bireysel fon tazminatı hesabına ödenen yüzde 3’lük kısmı için hakkı yanmayacak. İşveren iflas etse veya ödeme güçlüğüne düşse bile işçinin kıdem tazminatının yüzde 3’lük kısmı yanmayacak ve şartlar sağlandığında TES’den ödeme yapılacak. Bir yıldan az çalışanlarda da kıdem tazminatı hesabına yüzde 3’lük kıdem tutarı yatacağından hesabında birikecek ve dolayısıyla yararlanacak. İşçi daha iyi bir iş bulduğunda kıdem tazminatının yanacağı kaygısıyla beklemeyecek ve işini değiştirebilecek” dedi. İŞVEREN İÇİN AVANTAJLARI İşverenin kıdem tazminatı fonuna aylık ödeme yapacağı için kıdem tazminatı yükü oluşmayacağını ve mali sıkıntı yaşamayacağını dile getiren Resul Kurt, “İşverenlerin işçisiyle kıdem tazminatı için yaşadığı anlaşmazlıklar azalacak. İşveren, ekonomik daralma gibi nedenlerle çalışan işçiyi işten çıkartırken kıdem tazminatı yükünü düşünmeyecek. İşverenler, kıdem yükü nedeniyle yeni işçi almayarak fazla mesai yaptırmalarına gerek kalmayacak ve bu nedenle işçilik maliyetleri düşecek” ifadelerini kullandı. İŞÇİ BİRİKİM YAPACAK Mevcut sistemde bir yıldan az kıdemi olanların tazminat haklarının bulunmadığını söyleyen Kurt, “Yeni sistemde ise kıdem tazminatının 11 güne karşılık gelen yüzde 3’lük kısmı aylık olarak bireysel fon hesabına yatacağından işçi bir yıldan az çalıştığı işyerlerinde de birikim yapabilecek. Mevcut durumda istifa ederek ayrılan işçinin hiçbir hakkı bulunmuyor. Ancak yeni sistemde 11 güne karşılık gelen yüzde 3’lük kısmı aylık olarak bireysel fon hesabına yatacak. Bu durumda istifa eden işçinin 19 günlük kıdem tazminatı yanarken, 11 günlük kısmı işçinin bireysel fon hesabında birikecek ve şartlar sağlandığında çekme hakkını kullanabileceği gibi aylık ödeme de yapılacak.” diye konuştu. KAYNAK: DHA