Nepal’de sosyal medyaya erişim yasağı nedeniyle başlayan hükümet karşıtı gösteriler, ülkede ciddi bir güvenlik krizine yol açtı. The Kathmandu Post’un haberine göre, protestolarda hayatını kaybedenlerin sayısı 35’e yükselirken, ülke genelindeki hapishanelerden 15 binden fazla mahkum firar etti.
Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli ve birçok bakanın istifasına rağmen protestolar şiddetini artırdı. Göstericiler, hapishanelere baskın düzenleyip idari binaları ateşe verirken, bazı hapishanelerin kapılarını da açık bıraktı. Bu durum, polisin müdahalesiyle bazı mahkumların yaralanmasına ve 5 mahkumun hayatını kaybetmesine yol açtı.
Başkent Katmandu’da kaos sürerken, ordu hapishane çevresindeki bölgeleri kuşatma altına aldı. Firar eden mahkumlar arasında cinayet, tecavüz ve insan kaçakçılığı gibi ağır suçlardan hüküm giyenler ile yabancı vatandaşlar da bulunuyor. Bazıları kolluk kuvvetlerince yakalanırken, bazıları kendi isteğiyle hapishaneye dönerek teslim oldu.
Siyasi belirsizlik ve şiddet olayları, ülkenin dört bir yanındaki hükümet binalarına, parlamento ve yüksek mahkeme binasına, bakan konutlarına saldırılarla devam etti. Evinin göstericilerce kundaklanması sonucu ağır yanıklar alan eski Başbakan Jhala Nath Khanal’ın eşi hastanede kritik durumda.
Nepal’in nüfus ve sağlık yetkilileri, protestolar sırasında hasar gören tarihi bakanlık binasının tamamen yok olduğunu ve yeniden inşa edilmesi gerektiğini açıkladı.
Başkentte sokağa çıkma yasağı kısa süreliğine kaldırılırken, halk evlerindeki gıda stoklarını yenilemek ve ülkeyi terk etmek için havalimanlarına akın etti. Nepal İçişleri Bakanlığı, yabancı vatandaşların turist vizelerini ücretsiz olarak uzatacağını duyurdu.
Uluslararası uzmanlar, protestoların yalnızca sosyal medya yasağı nedeniyle başlamadığını, yaygın yolsuzluk ve siyasi sistemin zafiyetlerinin temel neden olduğunu vurguladı. Brüksel merkezli Uluslararası Kriz Grubu Nepal analisti Ashish Pradhan, ülkede “yeni seçimlerin ilan edilmesi gerektiğini” belirtti.
Nepal’de protestolar, 4 Eylül’de sosyal medya platformlarına erişimin engellenmesiyle başladı. Gençlerin öncülük ettiği gösteriler, yolsuzluk iddiaları ve sosyal medya yasağına karşı parlamento binasına yürüyüşle başladı. Polis müdahalesi sırasında tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullanıldı.
Oli hükümeti, protestolara yanıt olarak bazı bakanların istifasını kabul etse de, şiddet olayları ve hükümete tepki durmadı. Artan kaos nedeniyle, Başbakan ve bazı bakanlar helikopterlerle güvenli bölgelere tahliye edildi. 9 Eylül’de Başbakan Oli’nin istifa ettiği resmen duyuruldu.
Nepal’deki protestoların sonucu ve yeni hükümetin politikaları, ülkenin Hindistan ve Çin ile ilişkileri açısından da kritik önem taşıyor.
