Sınav sürecinde çocukların üzerindeki psikolojik baskının giderek arttığını belirten Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Koray Karabekiroğlu, sınavın artık son aşamaya geldiği bu dönemde ailelerin çocuklara karşı yaklaşımında daha hassas ve destekleyici olmaları gerektiğini söyledi. Karabekiroğlu, “Bu noktadan sonra sınav hakkında gereksiz konuşmalar yapmak, kaygıyı artırıcı tutumlar sergilemek çocuklara zarar verir. Özellikle sınav konusunu sürekli gündeme getirmekten kaçınmak gerekir" dedi.
Aileler Çocuklarını Başkalarıyla Kıyaslamamalı
Sınav kaygısı yaşayan çocukların çoğunda dikkat dağınıklığı, motivasyon eksikliği ve performans düşüklüğü gözlemlenebilir. Bu dönemde ailelerin dikkatli olması gerektiğini vurgulayan Karabekiroğlu, şu tavsiyelerde bulundu: “Sınava çok az zaman kalmışken çocukları sürekli sınavla ilgili konuşmalara maruz bırakmak doğru değil. Eğer konu açılırsa da öğüt vermek yerine sadece çocuğun ne hissettiğini sormak yeterlidir. Bunun dışında günlük rutinin bozulmaması gerekir. Uyku düzeni, beslenme saatleri ve ders çalışma ortamı aynı kalmalı. Ani tempo değişiklikleri, son haftalarda aşırı yüklenme genellikle verimsiz sonuçlar doğurur.”
Sınavdan Daha Önemlisi: Ruhsal Denge ve Destekleyici Ortam
Karabekiroğlu, çocukların psikolojik sağlığı açısından sınavın bir "amaç" değil sadece bir "araç" olarak görülmesi gerektiğini belirterek şöyle devam etti: “Bazı çocuklar sınav döneminde daha yoğun stres yaşayabilir. Bu durumda sürece odaklanmak önemlidir. ‘Sınav günü ne yapacağım, nasıl bir gün geçireceğim’ gibi sorularla bugüne odaklanmak, kaygıyı azaltır. Aileler, çocuklarını başkalarıyla kıyaslamamalı. ‘Arkadaşın şu kadar net yapmış, sen kazanamazsın’ gibi cümleler hem moral bozar hem özgüveni zedeler. Bunun yerine emeği ve çabayı ön plana çıkarmak gerekir. Çocuğa destek veren, anlayışlı bir yaklaşım başarı üzerinde olumlu etki bırakır.”
Ev Ortamı ve Günlük Hayat Sınav Sürecini Etkiliyor
Evdeki atmosferin sınava hazırlanan bir çocuk için oldukça önemli olduğunun altını çizen Karabekiroğlu, “Gürültülü, karışık ve kaotik bir ev ortamı çocuğun odaklanmasını zorlaştırır. Televizyonun açık olması, tatil planlarının konuşulması gibi unsurlar dikkati dağıtır. Bu süreçte sakin bir ortam yaratılmalı, hatta bazı sosyal planlar sınav sonrasına ertelenmelidir" dedi.
Ayrıca çocukların yalnızca ders çalışmakla değil, doğayla iç içe vakit geçirmesi, spor ve sanat gibi etkinliklerle zihnini rahatlatması da bu dönemi daha sağlıklı geçirmelerini sağlar. Yoğun kaygı yaşayan çocuklar için ise profesyonel destek almak gerekebilir. Bu noktada uzman bir yardım, çocuğun süreci daha sağlıklı atlatmasına yardımcı olabilir.
Tercih Süreci: Çocuğun Kararına Saygı Gösterilmeli
Sınav sonrası tercih dönemine de dikkat çeken Karabekiroğlu, “Aileler, çocuklarının tercih sürecinde aktif rol almasına izin vermeli. Kararı çocuğun vermesi, onun geleceği için daha sağlıklı olur. Yönlendirme yerine yol gösterici bir tavır sergilenmeli. Ayrıca tek bir mesleğe odaklanmak yerine uzun vadeli hedeflerle farklı seçenekler göz önünde bulundurulmalı" ifadelerini kullandı.
