Türkiye'nin dış ticaret performansına ilişkin Mart 2025 verileri, ekonomideki dengelenme arayışının sürdüğünü gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle hazırlanan geçici dış ticaret istatistiklerine göre, Mart ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,5 azalarak 7 milyar 196 milyon dolara geriledi. 2024 yılının aynı ayında bu açık 7 milyar 303 milyon dolar düzeyindeydi.
Mart 2025’te ihracat yüzde 3,4 oranında artışla 23 milyar 415 milyon dolara çıkarken, ithalat yüzde 2,2’lik bir yükselişle 30 milyar 610 milyon dolara ulaştı. Bu gelişme sayesinde ihracatın ithalatı karşılama oranı bir önceki yılın aynı ayındaki yüzde 75,6 seviyesinden yüzde 76,5’e yükseldi.
Ocak-Mart Döneminde İhracat Arttı, İthalat Daha Hızlı Yükseldi
Yılın ilk çeyreğinde (Ocak-Mart 2025) ihracat yüzde 2,5 artışla 65 milyar 323 milyon dolar olurken, ithalat yüzde 4,5 oranında artarak 87 milyar 811 milyon dolara çıktı. Bu dönemdeki dış ticaret açığı ise yüzde 11 artış göstererek 20 milyar 255 milyon dolardan 22 milyar 488 milyon dolara yükseldi. Söz konusu dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 75,9’dan yüzde 74,4’e geriledi.
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Daha Dengeli
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç tutulduğunda dış ticaret dengesinde daha olumlu bir tablo ortaya çıkıyor. Mart ayında bu kalemler hariç ihracat yüzde 3,3 artarak 21 milyar 516 milyon dolara, ithalat ise yüzde 1,4 artışla 23 milyar 153 milyon dolara ulaştı. Bu grupta dış ticaret açığı sadece 1 milyar 637 milyon dolar olurken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 92,9 gibi oldukça yüksek bir seviyeye çıktı. Aynı ayda toplam dış ticaret hacmi 44 milyar 670 milyon dolar olarak kaydedildi.
Sanayi Ürünleri İhracatın Belkemiğini Oluşturdu
Ekonomik faaliyet kollarına göre bakıldığında, Mart ayında Türkiye'nin ihracatında en büyük pay yüzde 94,0 ile imalat sanayine ait oldu. Tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,7, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı ise yüzde 1,7 olarak gerçekleşti.
İthalat tarafında ise ara mallarının payı yüzde 68,1 ile ilk sırayı aldı. Sermaye mallarının ithalattaki payı yüzde 14,7 olurken, tüketim malları yüzde 17,0 paya sahipti. Ocak-Mart döneminde ise ithalatın yüzde 71,2’sini ara malları oluşturdu.
Yüksek Teknoloji Ürünlerinin İthalattaki Payı Arttı
Mart ayında yüksek teknolojili ürünlerin, imalat sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 4,5 oldu. Aynı dönemde bu ürünlerin ithalattaki payı yüzde 12,8’e ulaştı. Bu da Türkiye’nin dış ticaretinde teknoloji yoğun ürünlerdeki dışa bağımlılığının sürdüğünü gösteriyor. Yılın ilk çeyreği genelinde ise yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payı yüzde 3,6, ithalattaki payı yüzde 11,8 olarak gerçekleşti.
Almanya’ya En Fazla İhracat, Çin’den En Fazla İthalat
Ülkelere göre dış ticaret verileri incelendiğinde, Mart ayında Türkiye’nin en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke 1 milyar 858 milyon dolar ile Almanya oldu. Almanya’yı sırasıyla Birleşik Krallık (1,5 milyar dolar), ABD (1,4 milyar dolar), İtalya (1,2 milyar dolar) ve Fransa (974 milyon dolar) izledi. Bu beş ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yaklaşık yüzde 30’unu oluşturdu.
İthalatta ise ilk sırada 4 milyar 6 milyon dolarlık ithalatla Çin yer aldı. Onu Rusya (3,3 milyar dolar), Almanya (2,4 milyar dolar), Fransa (1,5 milyar dolar) ve İtalya (1,5 milyar dolar) takip etti. Bu beş ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 41,8’ini oluşturdu.
Mevsim Etkileri Arındırıldığında da Artış Sürüyor
Mart ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ihracat bir önceki aya göre yüzde 5,5, ithalat ise yüzde 3,5 arttı. Takvim etkisinden arındırıldığında ise ihracat yüzde 6,9, ithalat yüzde 5,9 artış gösterdi. Bu durum, dış ticaretin dönemsel etkiler dışında da büyüme eğiliminde olduğunu ortaya koydu.
Özel Ticaret Sistemi Verileri Daha Farklı Sonuçlar Verdi
Özel ticaret sistemine göre yapılan hesaplamalarda ise Mart ayı ihracatı 21 milyar 355 milyon dolar, ithalatı ise 29 milyar 202 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu sisteme göre dış ticaret açığı 7 milyar 847 milyon dolara yükselirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 73,1 oldu. 2024 yılı Mart ayında bu oran yüzde 73,7 idi.
Ocak-Mart döneminde özel ticaret sistemine göre ihracat yüzde 2,9 artarak 59 milyar 466 milyon dolar, ithalat yüzde 4,7 artışla 82 milyar 873 milyon dolar oldu. Böylece çeyrek bazında dış ticaret açığı yüzde 9,8 artışla 23 milyar 406 milyon dolara çıktı. Bu sistemde ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 73,1’den yüzde 71,8’e geriledi.
