Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin dolaylı AR-GE teşviklerini açıkladı. Buna göre, AR-GE faaliyetlerine yönelik vergi teşvikleri, 2023’te 59,3 milyar lira iken, geçen yıl yüzde 78,6 artışla 105,98 milyar liraya yükseldi.
Vergi Teşviklerinden En Çok Stopaj Desteği Yararlanıldı
Dolaylı AR-GE teşviklerinden faydalanan girişimler, en fazla gelir vergisi stopaj desteği ile desteklendi; toplam 53,9 milyar lira. Bunu 50,6 milyar lirayla kurumlar vergisi, 1,4 milyar lirayla gelir vergisi ve 99 milyon lirayla KDV desteği izledi.
Toplam teşviklerin yüzde 49,1’i kurumlar vergisi, gelir vergisi ve KDV’den, yüzde 50,9’u ise gelir vergisi stopaj desteğinden sağlandı.
10 Bin 569 Girişim Teşvikten Yararlandı
2024 yılında AR-GE teşviklerinden yararlanan girişim sayısı 10 bin 569 oldu. Ana faaliyet alanlarına göre dağılımda:
Bilgi ve iletişim: 5.548 girişim
İmalat sanayi: 2.310 girişim
Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler: 1.494 girişim
Bilgi ve İletişim Sektörü Teşviklerde İlk Sırada
Girişimlerin beyan ettiği AR-GE harcama tutarı 215,8 milyar lira olarak hesaplandı. Harcamaların sektörel dağılımı ise şöyle:
Bilgi ve iletişim: %46,4
İmalat sanayi: %39,4
Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler: %4,6
İmalat sanayi içinde öne çıkan alanlar:
Motorlu kara taşıtları, treyler ve yarı treyler imalatı: %41,1
Bilgisayar, elektronik ve optik ürünler: %22,8
Elektrikli teçhizat imalatı: %10,8
Dolaylı AR-GE teşviklerinin sektörel dağılımında, yüzde 48,4 bilgi ve iletişim, yüzde 36,3 imalat sanayi, yüzde 5,3 ise mesleki ve bilimsel faaliyetler olarak kaydedildi.
KOBİ’ler Teşviklerden Yüzde 34,3 Pay Aldı
Büyüklük gruplarına göre değerlendirildiğinde, teşviklerden yararlanan girişimlerin yüzde 87,3’ü KOBİ, yüzde 12,7’si büyük ölçekli firmalar oldu. Ancak büyük ölçekli girişimler, toplam teşviklerin yüzde 65,7’sini aldı.
KOBİ’ler için sağlanan teşvik miktarı ise 36,4 milyar lira olup, dağılım şu şekilde:
Orta ölçekli: %50,8
Küçük ölçekli: %39,6
Mikro ölçekli: %9,6
Bu veriler, Türkiye’de AR-GE yatırımlarının özellikle bilgi ve iletişim ile imalat sanayinde yoğunlaştığını ve KOBİ’lerin teşviklerden önemli ölçüde yararlandığını ortaya koyuyor.
