Burdur’un Yeşilova ilçesinde yer alan Salda Gölü, benzersiz yapısıyla yalnızca Türkiye’de değil, dünya genelinde bilim insanlarının dikkatini çekmeye devam ediyor. Özellikle NASA'nın Mars’taki Jezero Krateri ile benzerlikler taşıyan magnezyum karbonat yapısı, Salda'yı küresel ölçekte bir araştırma merkezine dönüştürdü.
Salda’dan Mars’a bilimsel yolculuk
NASA tarafından Mars’a gönderilen Perseverance keşif aracı, gezegenin jeolojik geçmişini araştırırken, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) öncülüğünde yürütülen çalışmalarla Salda Gölü ve Göller Bölgesi’ndeki kayaçlar detaylı şekilde inceleniyor. Amaç, Mars’taki kayaçların kökenine dair daha fazla bilgi edinmek.
İTÜ Jeomikrobiyoloji-Biyojeokimya Laboratuvarı ile University College London bünyesindeki Mullard Space Science Laboratory (MSSL) iş birliğinde yürütülen araştırma, Mars’ta yaşam olasılığına dair bilimsel ipuçlarını da barındırıyor.
Uzaktan algılama ile kayaçların yapısı ortaya çıkarılacak
Araştırma sürecinde, Mars'a gönderilmesi planlanan Rosalind Franklin keşif aracında bulunan PanCam ve Enfys cihazlarının emülatörleri kullanılarak, Göller Bölgesi'ndeki kayaçlardan örnekler analiz edilecek. Uzaktan algılama teknolojisi sayesinde kayaçların içerdiği jeokimyasal ve jeolojik veriler ortaya konulacak.
İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve projeyi yürüten ekip lideri Prof. Dr. Nurgül Balcı, Mars'taki magnezyum karbonatların oluşumuna ışık tutacak verileri Göller Bölgesi'nde bulabileceklerini ifade etti.
"Her kayaç, oluşum sürecinin izlerini taşır"
Balcı, Göller Bölgesi'nde yaygın olarak bulunan magnezyum karbonatların farklı jeolojik süreçlerle oluştuğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Bu oluşumlar, kayaçlar üzerinde kendine özgü izler bırakır. Bu izleri analiz ederek, Mars'taki benzer yapıların oluşumuna dair yepyeni bilgiler elde edeceğiz.”
Salda Gölü: Dünya’dan Mars’a açılan bilimsel kapı
Salda Gölü’nün bugüne kadar yapılan çalışmalarda elde edilen veriler sayesinde, Mars yüzeyinde bir zamanlar var olduğu düşünülen göl ve nehir sistemlerine dair çok önemli bilgiler sağladığını belirten Balcı, şöyle konuştu:
“Mars’taki karbonatlar bize gezegende bir dönem derin su kütlelerinin bulunduğunu söylüyor. Ancak bu su döngüsünün detaylarını anlamak için Salda’daki kayaçların içerdiği izleri çözümlememiz gerekiyor.”
Gençlere ilham, bilime yön veren merkez
Yürütülen projenin yalnızca bilim dünyasına değil, genç nesillerin uzay ve doğa bilimlerine olan ilgisini artırmada da etkili olacağını belirten Prof. Dr. Balcı, kurulması planlanan Salda Bilim Merkezi'nin bu süreçte önemli rol oynayacağını söyledi.
Türkiye’den Mars’a katkı
Bu çalışma ile Türkiye, Mars araştırmalarına bilimsel katkı sağlayan ülkeler arasında yerini sağlamlaştırıyor. Jeoloji ve uzay bilimi alanındaki bu tür projeler, hem gezegenler arası yaşam izlerini sürmek hem de dünyadaki benzer jeolojik yapıları anlamak adına büyük önem taşıyor.
