Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın ulaşım kaynaklı hava kirliliğini azaltmak amacıyla 2018 yılında 81 ilde hayata geçirdiği Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES), denetimlerini sürdürüyor. Sistem kapsamında 2025 yılı boyunca gerçekleştirilen kontrollerde, egzoz emisyon ölçümünü yaptırmayan araç sahiplerine milyonlarca liralık ceza kesildi.
Bakanlık verilerine göre, 2025 yılında EGEDES üzerinden yapılan 20 bin 211 denetimde, egzoz muayenesi bulunmayan araçlar tespit edildi. Bu denetimler sonucunda araç sahiplerine toplam 13 milyon 755 bin 765 TL idari para cezası uygulandı. Kesilen cezaların, çevrenin korunması ve iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında kullanıldığı bildirildi.
ASELSAN ile geliştirilen EGEDES sistemi, araç plakalarını otomatik olarak tanıyor ve geçerli bir egzoz gazı emisyon ölçümünün olup olmadığını anlık olarak sorguluyor. Araç görüntüsüyle birlikte raporlama yapan sistem sayesinde, egzoz muayenesi olmayan araçlar trafikte akışı aksatmadan tespit ediliyor.
Öte yandan Mobil Plaka Tanıma Sistemi (MPTS) cihazları da 81 il müdürlüğüne ait denetim araçlarına monte edildi. Bu araçlar, yol kenarında sabit halde ya da trafikte seyir sırasında egzoz emisyon ölçümü bulunmayan araçları anında belirleyebiliyor.
Mevzuata göre hususi ve resmi otomobiller ilk 3 yılın sonunda ve sonrasında her 2 yılda bir; kamyon, kamyonet, otobüs ve taksi gibi ticari araçlar ise 1 yaşın ardından her yıl egzoz emisyon ölçümü yaptırmak zorunda. Bakanlık yetkilileri, denetimlerin önümüzdeki dönemde de artarak devam edeceğini vurguladı.
