Yaz aylarının gelmesiyle birlikte kene ısırıkları ve bu yolla bulaşan hastalıklar yeniden gündeme geldi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nuriye Taşdelen Fışgın, Türkiye genelinde 800'den fazla kene türü bulunduğunu belirterek, özellikle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsünü taşıyan kenelere dikkat çekti.
KKKA Taşıyan Keneler Hangi Bölgelerde Görülüyor?
Prof. Dr. Fışgın, her kene türünün hastalık taşımadığını ancak KKKA virüsünü bulaştırabilen türlerin özellikle İç Anadolu’nun kuzeyi, Karadeniz’in güneyi ve Doğu Anadolu’nun kuzeyinde yaygın olduğuna dikkat çekti. Bu keneler genellikle Nisan ve Ekim ayları arasında aktif hale gelerek kan emmeye başlıyor.
Hangi Hastalıkları Taşıyabilirler?
Kene ısırığı sonrası ortaya çıkabilecek hastalıklar arasında en çok öne çıkanı KKKA olsa da, uzmanlar Lyme hastalığı, Tularemi ve Akdeniz benekli ateşi gibi hastalıkların da risk oluşturduğunu belirtiyor. Bu mikroorganizmalar kene aracılığıyla insanlara bulaşabiliyor.
KKKA Nedir, Nasıl Bulaşır?
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Asya, Afrika ve Avrupa’da görülen ve ciddi kanamalara yol açabilen bir viral enfeksiyon hastalığıdır. Türkiye’de ilk kez 2002 yılında görülmüştür. Bu hastalık, genellikle kene tutunmasıyla bulaşırken, enfekte hayvan ya da insanların kan ve dokularıyla doğrudan temas yoluyla da yayılabiliyor.
Kene Isırığı Belirtileri Nelerdir?
Kene ısırmasından sonraki 3 ila 7 gün içerisinde şu belirtiler görülebilir:
Yüksek ateş
Halsizlik ve baş ağrısı
Kas ağrıları
Mide bulantısı, kusma, ishal
Baş dönmesi
Gözlerde kızarıklık ve ciltte döküntü
Burun ve sindirim sistemi kanamaları
Kadınlarda uzun süren adet kanamaları
Bu semptomların herhangi biri ortaya çıkarsa mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Keneye Maruz Kalındığında Ne Yapılmalı?
Prof. Dr. Fışgın, kenelerin vücutta mümkün olan en kısa sürede dikkatli bir şekilde çıkarılması gerektiğini belirtiyor. Keneyi çıkarmak için:
Cımbızla ya da özel pensle, deriye yakın yerden tutulmalı
Yavaşça sağa-sola oynatılarak, çivi çıkarır gibi çıkarılmalı
Keneyi çıkardıktan sonra antiseptik (örneğin tentürdiyot) uygulanmalı
Keneler asla parmakla ezilmemeli, sigara basılmamalı veya kolonya dökülmemeli
Kene çıkarılamıyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı
Kene Çıkarıldıktan Sonra Takip Önemli
Riskli bölgelerde kene tutunmasına maruz kalan kişiler, 14 gün boyunca özellikle ateş takibi yapmalıdır. Ayrıca baş ağrısı, halsizlik, bulantı, burun kanaması gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Keneden Korunmak İçin Etkili Önlemler
Kenelerden korunmak için şu tedbirlerin alınması önerilmektedir:
Açık alanlara çıkarken uzun kollu ve paçalı giysiler tercih edilmeli
Çoraplar pantolonun üzerine çekilmeli
Açık renkli kıyafetler giyilmeli (keneler daha kolay fark edilir)
%10-35 DEET içeren sinek kovucular kullanılmalı
Eve döndükten sonra duş alınmalı ve kıyafetler yüksek ısıda kurutulmalı
Kulak arkası, diz arkası gibi bölgeler kene varlığı için kontrol edilmeli
KKKA Tedavisinde Erken Müdahale Hayati Önem Taşır
KKKA hastalığında antiviral ilaçlar erken dönemde kullanılabilir. Ancak en önemli tedavi desteği, kanama takibi ve gerektiğinde kan veya trombosit desteğidir. Hastalığın seyri, uygulanacak destek tedaviye göre şekillenir.
