Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yayımladığı son Küresel Orman Kaynakları Değerlendirmesi verileri, dünya genelindeki ormanların 4,14 milyar hektarlık alanı kapladığını ve bunun küresel karasal yüzeyin yüzde 32’sine karşılık geldiğini ortaya koydu. Kişi başına düşen ormanlık alanın 0,50 hektar olduğu dünyada, tropikal bölgeler yüzde 45 ile en geniş paya sahip konumda bulunuyor.
Avrupa’nın dünya ormanlarının yüzde 25’ini barındırdığı belirtilirken, Güney Amerika ise en yüksek orman yoğunluğuna sahip bölge olarak öne çıkıyor. Dünya genelindeki ormanların yarısından fazlasının Rusya, Brezilya, Kanada, ABD ve Çin’de yer aldığı da raporda vurgulanan önemli noktalar arasında.
Ormansızlaşma hızında düşüş
FAO verileri, küresel ölçekte ormansızlaşma hızının son yıllarda gerilediğini gösteriyor. 1990-2000 döneminde yıllık 10,7 milyon hektar olan kayıp, son 10 yılda 4,12 milyon hektara düştü. Asya’daki orman artış hızının yavaşladığı, Güney Amerika’da ise kayıpların dikkat çekici boyutlara ulaştığı ifade edilmekte.
1990’dan bu yana 489 milyon hektarlık ormanlık alanın kaybedildiği tahmin edilirken, doğal yollarla yenilenen ormanların bugün 3,83 milyar hektar ile toplam alanın yüzde 92’sini oluşturduğu bildirildi.
Türkiye, ormanlık alan artışında dünya dördüncüsü
FAO raporu, iklim krizi ve sanayileşmenin baskısına rağmen bazı ülkelerin orman varlığını artırmayı başardığını ortaya koyuyor. Çin, son 10 yılda yıllık 1 milyon 686 bin hektarlık artışla ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi Rusya ve Hindistan izledi.
Türkiye ise aynı dönemde yılda ortalama 118 bin hektar (yüzde 0,53) ormanlık alan artışıyla Avrupa’da birinci, dünyada dördüncü sırada konumlandı. Türkiye’nin ardından Avustralya, Fransa, Endonezya, Güney Afrika, Kanada ve Vietnam gibi ülkeler geliyor.
En büyük kayıp Brezilya’da
2015-2025 yılları arasında en fazla orman kaybı yaşayan ülke Brezilya oldu. Ülke, her yıl ortalama 2 milyon 942 bin hektarlık alanını kaybetti. Brezilya’yı Angola, Tanzanya, Myanmar, Kongo ve Mozambik gibi Afrika ve Güney Amerika ülkeleri izledi.
Kamboçya hariç, son 10 yılda en büyük kayıpları yaşayan ülkelerin neredeyse tamamının bu iki kıtada yer alması dikkat çekiyor.
Yangınlar, böcekler ve aşırı hava olayları büyük tehdit
Rapor, yangınların ormanlar için en yıkıcı etken olduğunu vurguluyor. 2007-2019 döneminde her yıl yaklaşık 130 milyon hektar alan yangınlardan etkilendi. Ayrıca yalnızca 2020 yılında böcek istilaları, hastalıklar ve ekstrem hava olaylarının 41 milyon hektarlık alanda tahribata yol açtığı belirtildi.
Dünya genelinde koruma altındaki ormanlık alanın 813 milyon hektara ulaştığı kaydedilirken, bunun toplam orman varlığının yaklaşık yüzde 20’sini oluşturduğu ifade edildi.
