Parmaklar günlük yaşamımızda önemli etkiye sahiptir, neredeyse hayatımızın doğru şekilde ilerleyebilmesini sağlayan parmak uzuvlarımız; sıkışma gibi durumlarda ortaya çıkabilecek sorunlar nedeniyle kaybedilme noktasına kadar ilerleyebilmekte. Bu nedenle sıkışan parmağa anında ve doğru müdahale etmek en doğrusu olacaktır.
Özellikle parmakta kırık yoksa bazı kolay adımlar ile kapıya sıkışan parmak için ilk yardım sağlanabilir, ancak kapının kapanma şiddeti, parmağın açısı ve sıkışan damarların sayısı göz önünde bulundurulduğunda ciddi tıbbi müdahaleler gerekebilir.
Fiziksel olarak hasar meydana gelmemesi ilerleyen zamanlarda sorunlar ile karşılaşılmayacağı anlamına gelmeyecektir, bu nedenle ilk müdahaleden sonra parmağın durumuna göre alanında uzman olan bir hekimden yardım almanız en doğrusu olacaktır.
Zira parmak sıkışmaları parmakların kaybedilmesine bile neden olabilmekte.
İlk Yardım: Kapıya Sıkışan Parmak İçin Acil Adımlar
Kapıya sıkışan parmağın kurtarılabilmesi ve acının dinebilmesi için ilk yardım oldukça önemlidir bu nedenle bazı adımları uygulamaktan kaçınmamalısınız. Sıkışan parmağın durumuna göre zaman kaybetmeden en yakın sağlık ocağından yardım almak da oldukça önemli.
Parmak sıkışma durumunda izlenmesi gereken ilk yardım adımları şu şekilde karşımıza çıkmakta;
· Sakinliğinizi koruyun,
· Kapıyı doğrudan hareket ettirerek parmağı çıkartmaya çalışmayın. Kapıyı serbest bırakın ve geldiği konuma doğru hafifçe itin, bu sırada hafifçe sıkışan parmağı çekin,
· Ani yanma ve acı hissinin travmalara ve hatta acı eşiği düşük insanlarda bayılmalara neden olacağını göz önünde bulundurun,
· Acil bir şekilde parmağı soğuk su altına tutun ve soğuk kompres uygulayın,
· Parmağı düz bir şekilde uzatın ve serbest kalmasını sağlayın, sıkıştırmayın,
· Birkaç dakika içerisinde birden fazla kez parmağın hareketini kontrol edin ve hareket, his kaybının olup olmadığını gözlemleyin.
Söz konusu adımları uyguladıktan sonra sıkışan parmağın durumunu sürekli olarak gözlemleyin. Renginde ekstra kararmalar, his kayıpları ve hareket ettirememe gibi durumlar parmakta ciddi sorunlar oluşmuş olduğuna işaret ediyor olabilir, bu nedenle en yakın sağlık ocağına gitmek için hazırlıklarınıza başlayın.
Söz konusu ilk yardım sürecinde soğuk kompres yapmaktan kaçınmayın ve yaparken sıkışan uzva yüksek basınçlar uygulamayın, özellikle kırık olabilmesini göz önünde bulundurarak daha hafif ve nazik uygulamalarda bulunun.
Soğuk Kompres Uygulamasının Önemi
Ani yaralanmalar, şişlikler ve ufak kazalarda soğuk kompres uygulanması oldukça önemli. Özellikle kapıya sıkışan parmak için uygulanabilecek olan soğuk kompres yöntemi. Kapıya sıkışan parmağa ne iyi gelir sorusuna verilebilecek en iyi cevap olarak karşımıza çıkıyor.
Özellikle ani şokların önüne geçebilmek amacıyla kullanılan soğuk kompres doğru yapıldığında şokların atlatılmasının yanı sıra farklı faydalara da sahip olabilmekte. Bunlar genellikle şu şekilde karşımıza çıkıyor;
· Şişliğin azaltılması: Soğuk etkisi ile birlikte damarların daralarak kan akışını azaltması şişliğin inmesini ve azalmasını sağlamaktadır.
· Ağrıların dindirilmesi: Soğuk kompres etkilerinden en dikkat çekeni ağrıların azaltılabilmesidir. Özellikle ani kazalarda yaşanabilecek olan yüksek ağrıların önüne geçilir,
· İltihap oluşumunun engellenmesi: Sağlanan soğuk etki sayesinde yaralanan bölgede iltihap oluşumunun önüne geçilir,
· Kanamaların önüne geçilmesi: Soğuk kompres yönteminin damarları daralttığından ve kan akışını yavaşlattığından bahsetmiştik. Kanamaların önüne geçme konusunda da aynı yöntem etkili olmakta.
Özellikle uzuv sıkışmaları, kopmaları gibi durumlarda yaralanan ve hatta kopan bölgeye soğuk kompres uygulanması tedavinin olumlu yanıtlanabilmesi için oldukça önemlidir.
Her ne büyük etkilere sahip olsa da soğuk kompres yönteminin 20 dakika gibi bir süreden daha fazla uygulanması ve doğrudan deri üzerine uygulanması farklı sorunlara neden olabilmektedir bu nedenle soğuk kompres uygularken;
· Buzu doğrudan deriye yaklaştırmayın ve araya bir bez parçası koyun,
· 20 dakika gibi sürelerden daha uzun süre soğuk kompres uygulamayın,
· Soğuk kompres uygulaması sırasında bölgeye yüksek baskılar uygulamayın,
· Yaranın tam üzerine değil çevresine soğuk kompres uygulayın.
Doğrudan yara üzerine uygulanacak olan soğuk kompres faydadan çok zarar sağlayacaktır.
Ağrı ve Şişliği Azaltma Yöntemleri
Kapıya sıkışan parmağa ne iyi gelir? Kapıya sıkışan, ağrı ve şişlik sağlayan parmağın düzelmesi ve sağlığına kavuşması için bazı yöntemler bulunuyor. Bunlardan en dikkat çekeni ve şişlik, ağrı azaltma konusunda etkili olanı;
· Soğuk kompres uygulanması,
· Ağrı kesici kullanımı,
· Yara üzerinde değil ancak çevresine masaj yaparak kan akışını hızlandırmak,
· Parmağı kalp seviyesinden daha yüksek bir konuma çıkartmak,
· Kazadan hemen sonra değil ancak bir süre sonra yeterince su alımı sağlayarak hidrasyon sağlamak,
· Parmağın sıkıştırılmadan sarılması ile şişliğinin engellenmesi.
Kapıya sıkışan parmağa iyi gelen yöntemler olarak karşımıza çıkmakta.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Her ne kadar evde yapılacak olan ilk müdahale etkili olacak olsa da sıkışan uzvun durumuna göre doktora gidilerek destek alınması oldukça önemli.
Parmağınızı sıkışmadan sonra bir süre daha gözlemleyin ve söz konusu semptomların birkaçı bile varsa zaman kaybetmeden doktora giderek destek almaktan kaçınmayın;
· Geçmeyen ve derinlemesine ağrı,
· Şişmenin devam etmesi ve morartıların oluşması,
· Kırık uzuv belirtisi,
· Kanama başlaması ve devam etmesi,
· Hassasiyetin uzun süre devam etmesi durumu,
· Parmağın hareketini kaybetmesi.
Gibi durumlarda doktora, sağlık ocaklarının acil bölümüne zaman kaybetmeden ulaşılması gerekmektedir. Müdahalenin geç olması uzuv kayıplarına dahi yol açabilmektedir.
