Devlet, piyasalardaki ani değişiklikler nedeniyle üretimi ve faaliyeti zora girene el uzatıyor. Bu kapsamda üretimi kısmen duran iş yerlerinde, işçinin 3 aya kadar ücretini devlet karşılıyor. Buna ‘Kısa Çalışma Ödeneği’ deniyor. Kısa Çalışma Ödeneği, haftalık çalışma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oranında (15 saat) azaltan veya faaliyetlerini en az dört hafta durduran iş yerlerinde geçerli.
Kısa Çalışma Ödeneği, İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında sağlanıyor. İşçinin de ödenekten yararlanabilmesi için işverenin İŞKUR’a başvurusu gerekiyor. İşçinin, bu ödeneğe hak kazanabilmesi için, işverence İŞKUR’a yapılan başvurunun uygun bulunmasının yanında, kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün kesintisiz çalışmış olması ve son üç yılda adına en az 600 gün prim bildirilmiş olması gerekiyor. İşçilere bu ödemeler belli bir kurala göre yapılıyor. İşçi 5 bin lira alıyorsa ödeme aynı oranda olmuyor. Tutar, prime esas kazancın (brüt maaş) 12 aylık ortalamasının yüzde 60’ı ile sınırlı. Asgari ücretlide damga vergisi hariç ödeme 1523 lira olacak. Tavan ise asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’si yani 3808 lira.
Kısa çalışma uygulaması
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, iş yerinde üç ayı aşmamak üzere (Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.) sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “Genel ekonomik” kriz
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla iş yerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “Bölgesel kriz”
Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan iş yerlerinin, ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durumlardır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “Sektörel kriz”
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki iş yerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durumlardır.
Kısa çalışma kapsamında;
* İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,
* Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi hizmetleri sağlanmaktadır.
İş yerinde kısa çalışma uygulanabilmesi için;
İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması ve iş müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu iş yerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Kısa çalışma ödeneğinin kesilmesi
Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silah altına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği kesilir.
