İsrail'de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun, tartışmalı yargı düzenlemesinin durdurulması çağrısında bulunan Savunma Bakanı Yoav Gallant'ı görevden alması üzerine yüz binlerce İsrailli sokaklara döküldü. Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören "yargı reformu", ülke genelinde 12 haftadır protestolara neden olurken, düzenlemenin durdurulması çağrısında bulunan Savunma Bakanı Gallant'ın pazar akşamı görevden alınması bardağı taşıran son damla oldu. Hükümet karşıtı protestocular, Gallant'ı görevden alarak yargı düzenlemesi konusunda geri adım atmayacağının mesajını veren Başbakan Netanyahu'ya tepki olarak başta Tel Aviv ve Batı Kudüs olmak üzere ülke genelinde meydanlara indi. İsrail'in Kanal 12 televizyonu, ülke genelinde 600 binden fazla İsraillinin gösterilere katıldığının tahmin edildiğini aktardı. Tel Aviv'de, hükümetin yargı düzenlemesine karşı çıkan on birlerce gösterici, ellerinde İsrail bayraklarıyla kentin ana arteri Ayalon Otoyolu'nu çift yönlü trafiğe kapattı. Bazı protestocular yolda ateş yaktı. Protestocular, Başbakan Binyamin Netanyahu'ya ülkedeki lakabıyla seslenerek, "Bibi istifa et" sloganları attı. Batı Kudüs'teki Başbakanlık konutunun önünde toplanan yüzlerce kişi polis barikatlarını aşmaya çalışırken, polisle protestocular arasında arbede yaşandı. Polis göstericileri dağıtmak için tazyikli su kullandı. Ardından protestocular, Batı Kudüs'teki İsrail Meclisi önünde toplanmak için yürüyüşe geçti. İsrail basını, Netanyahu'nun partisi Likud'dan milletvekili ve bakanların evlerinin çevresinde de protestolar düzenlendiğini geçti. Çok sayıda protestocu da İsrail'in güneyinde Gazze Şeridi yakınındaki 234 numaralı otoyolu trafiğe kapattı. - ÜNİVERSİTELERDEN SÜRESİZ GREV KARARI İsrail üniversiteleri de yargı düzenlemesine karşı süresiz greve gitme kararı aldı. Üniversitelerin rektör ve yönetimleri, yayımladıkları ortak yazılı açıklamada, hükümetin yargı düzenlemesini protesto etmek için bugünden itibaren tüm derslerin ve bilimsel araştırmaların durdurulmasını kapsayacak şekilde süresiz grev ilan ettiklerini duyurdu. Açıklamada, "İsrail üniversitelerinin rektör ve yönetimleri olarak biz, İsrail demokrasisinin temellerini sarsan ve devamlılığını tehlikeye atan yasama sürecinin devam ettiği zeminde, İsrail'in tüm araştırma üniversitelerindeki eğitimi durduracağız. Başbakan ve koalisyon üyelerini yasa tasarısını derhal durdurmaya çağırıyoruz." ifadelerine yer verildi. NETANYAHU, KOALİSYON ORTAKLARINA YARGI DÜZENLEMESİNİ ASKIYA ALMA KARARINI İLETTİ İsrail'de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun, koalisyon ortaklarına "tartışmalı yargı düzenlemesini askıya alma kararını" ilettiği bildirildi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu'nun (KAN) haberine göre, Netanyahu, koalisyon ortaklarına ülkede toplumsal tepkilere yol açan yargı düzenlemesini askıya alma kararı verdiğini iletti. İSRAİL CUMHURBAŞKANI HERZOG'DAN ÇAĞRI İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, ülkede siyasi krize yol açan tartışmalı "yargı reformunun" derhal durdurulmasını istedi. İsrail'de yüz binlerce kişinin söz konusu "yargı reformuna" karşı sokak gösterileri düzenlemesinin ardından Cumhurbaşkanı Herzog, konuya ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Herzog, ülke güvenliğinin tehdit altında olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti: "Dün gece son derece ağır sahnelere şahit olduk. Başbakana, hükümete ve koalisyon üyelerine sesleniyorum. Halkın tamamı derin bir endişeyle hareket ediyor. Güvenliğimiz, ekonomimiz ve toplumumuz tehlike altında. Bütün İsrail halkının gözü üzerinizde. Tüm Yahudi halkının gözü üzerinizde. Tüm dünyanın gözü üzerinizde." Herzog, hükümete hitaben, "Sorumluluğum gereğince, İsrail halkının birliği için sizi (yargı reformuna ilişkin) yasal süreci derhal durdurmaya çağırıyorum" ifadelerini kullandı. İSRAİL'DE NETANYAHU'NUN TARTIŞMALI YARGI DÜZENLEMESİNİ ASKIYA ALACAĞI BİLDİRİLDİ İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ülke çapında 13 haftadır kitlesel protestolara yol açan tartışmalı yargı düzenlemesini askıya alacağı bildirildi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu'nun (KAN) başbakanlık kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Netanyahu, sabah saatlerinde yargı düzenlemesini askıya aldığını açıklamayı planlıyor. İSRAİL POLİSİNDEN ÜST DÜZEY BİR YETKİLİ: PROTESTOLARIN KONTROLÜNÜ KAYBETTİK İsrail'de üst düzey bir güvenlik yetkilisi, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun Savunma Bakanı Yoav Gallant'ı görevden almasının ardından ülkenin çeşitli yerlerinde düzenlenen gösteriler üzerinde polisin kontrolü kaybettiğini söyledi. Haaretz gazetesinin haberine göre, İsrail'de adı açıklanmayan üst düzey bir polis yetkilisi, "Protestoların kontrolünü kaybettik." ifadesini kullandı. Başka bir güvenlik yetkilisi de "Şu anda dışarıda olanlar delilik. Göstericilerin üzerine tekrar atık su püskürterek olayları yatıştıracağını düşünenler yanılıyor. Bu durumu kontrol altına alamayacağız." dedi. Yedioth Ahronoth gazetesi de söz konusu protestolara ilişkin haberinde "Polis, Savunma Bakanı'nın görevden alınmasının ardından Tel Aviv'in ana arteri Ayalon'da gerçekleşen büyük gösterilerin kontrolünü tamamen kaybetti." ifadelerini kullandı. Gazete, bölgede bulunan polislerin buraya akın eden göstericilerin alana girişini bile engellemediğini yazdı. NETANYAHU'NUN OĞLUNDAN, PROTESTOLARI ABD'NİN FONLADIĞI İDDİASI İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun oğlu Yair Netanyahu, ülkedeki protestoları ABD'nin finanse ettiğini iddia etti. Yair Netanyahu, "İsrail'deki protestoların arkasında ABD Dışişleri Bakanlığı var. Amaçları Netanyahu'yu devirmek ve İranlılarla anlaşma yapmak. Şin Bet nerede?" ifadelerini kullandı. BEYAZ SARAY, İSRAİL'DE "YARGI REFORMU" PLANI NEDENİYLE YAŞANANLARDAN ENDİŞELİ Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson, İsrail'de siyasi krize yol açan "yargı reformu" planı nedeniyle yaşanan gelişmelerden "derin endişe" duyduklarını açıkladı. İSRAİLLİ 3 BAKAN, ÜLKEYİ KRİZE SÜRÜKLEYEN "YARGI REFORMUNUN" DURDURULMASINA YEŞİL IŞIK YAKTI İsrail'de iktidardaki Likud partisinden 3 bakan, ülkede siyasi krize yol açan "yargı reformu" planını durdurma yönünde karar alması durumunda, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun bu kararını destekleme niyetinde olduklarını açıkladı. ESKİ İSRAİL BAŞBAKANI BENNETT, ÜLKEYİ SARSAN "YARGI REFORMU" KRİZİNİ DEĞERLENDİRDİ İsrail'in eski başbakanlarından Naftali Bennett, ülkede Savunma Bakanı'nın görevden alınmasına yol açan tartışmalı yargı düzenlemesinin yarattığı siyasi kriz için, "İsrail, Yom Kippur Savaşı'ndan beri en büyük tehlike altında." yorumunu yaptı. - SAVUNMA BAKANI YARGI DÜZENLEMESİNİN DURDURULMASI ÇAĞRISI YAPMIŞTI İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, ülkede siyasi krize ve kitlesel protestolara yol açan tartışmalı yargı düzenlemesinin durdurulması için hükümete çağrı yapmıştı. Savunma Bakanı, "Ülke içindeki ayrılık, İsrail ordusuna ve savunma teşkilatına derinlemesine nüfuz etti. Bu, İsrail'in güvenliğine yönelik açık ve büyük bir tehdittir. Buna izin vermeyeceğim." demişti. Savunma Bakanı Gallant'ın çağrısına, Likud içinden de destek gelmişti. Likud milletvekilleri Yuli Edelstein ve David Bitan, Gallant'a katılarak, yasa tasarısının durdurulması ve diyalog çağrısında bulunmuştu. İsrail basını, Likud Milletvekili ve Tarım Bakanı Avi Ditcher'ın da hükümetin yargı düzenlemesinin durdurulması yönünde görüş beyan ettiğini ileri sürmüştü. Ditcher yaptığı açıklamayla Netanyahu ve hükümetle koordinasyon halinde olduğunu duyurmuştu. - NETANYAHU HÜKÜMETİNİN TARTIŞMALI "YARGI REFORMU" Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir "yargı reformu" planladıklarını duyurmuştu. Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclise devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı. Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak görev yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclisin çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen "temel yasalara" aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip. Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti. Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve uluslararası alanda yoğun şekilde eleştirilmişti. Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un, taraflara "iç savaş" uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti. İsrail ordusunda savaş pilotları, denizaltı subayları, siber güvenlik uzmanları, özel kuvvetler gibi birimlere bağlı binlerce yedek asker, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesini uygulaması durumunda görevlerine devam etmeyeceklerini veya eğitimlere katılmayacaklarını açıklamıştı. İsrail'de iç ve dış istihbarat teşkilatları, diğer güvenlik kurumlarının çalışanları da yaptıkları açıklamalarla hükümetin yargı düzenlemelerine karşı itirazlarını duyurmuştu. Devam eden tartışma ve tepkilere rağmen "yargı reformu" kapsamındaki "başbakanın görevden alınmasını zorlaştıran" yasa tasarısı 23 Mart'ta Meclisten geçmişti. Yarın Meclise getirilmesi planlanan yasa tasarısı, hükümetin, Yüksek Mahkeme üyelerinin belirlenmesinde öncelikli söz sahibi olmasını ve böylelikle Yüksek Mahkeme başkanını belirleyebilmesini öngörüyor. Netanyahu öncülüğündeki koalisyon, yargı düzenlemesine karşı çağrı yapan Gallant ve diğer Likud milletvekillerinin hükümetten desteğini çekmesi durumunda tartışmalı yargı paketini geçirmekte Meclis çoğunluğunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir. AA NETANYAHU'DAN GERİ ADIM İsrail Başbakanı Netanyahu, ülke çapında kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıkladı. İsrail’de dün tartışmalı yargı reformuna karşı çıkan Savunma Bakanı Yoav Gallant’ı görevden alan Başbakan Binyamin Netanyahu, ülke genelinde protestoların patlak vermesinin ardından ulusa seslendi. Netanyahu, İsrail toplumunda artan gerilimlerin ve bunları çözülmesi gerektiğinin farkında olduğunu ifade ederek, İsrail’i parçalayan aşırılık yanlısı bir azınlık olduğunu belirtti. İsrail’i parçalamak gibi bir niyetinin olmadığını vurgulayan Netanyahu, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) yedek kuvvetlerinde hizmet vermeyi reddedenlerin buna son vermesi çağrısında bulundu. Netanyahu, "İsrail devleti, orduya hizmet etmeyi reddedenlerle devam edemez. Reddetmek, ülkemizin sonu demektir." dedi. Netanyahu, “diyaloğu sağlamak” ve “iç savaşı” engellemek amacıyla tartışmalı yargı reformunun ikinci ve üçüncü okumalarının bir sonraki meclis oturumuna ertelendiğini açıklayarak, destekçilerinin "çoğunun" yargı reformunu desteklediğini ve meclisten bir şekilde geçeceğini de sözlerine ekledi. AŞIRI SAĞCI BEN GVİR’E "ULUSAL MUHAFIZ BİRİMİ" SÖZÜ Netanyahu’nun ulusa sesleniş konuşmasından önce hükümetinin koalisyon ortaklarından Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir’in partisi Otzma Yehudit (Yahudi Gücü) tarafından yapılan açıklamada, yargı reformu ile ilgili görüşmelerin gelecek ayki Hamursuz Bayramı tatilinden sonraki meclis oturumuna kadar askıya alındığı ifade edilerek, "reformun diyalog yoluyla meclisten geçirilmesi" için bir sonraki oturumda yeniden meclise sunulacağı aktarılmıştı. İsrail basınında yer alan haberlerde ise, Ben Gvir’in yargı reformu ile ilgili görüşmelerin askıya alınmasını destekleyeceği ve karşılığında Ulusal Güvenlik Bakanlığı’nın kontrolünde bir "ulusal muhafız birimi" kurulacağı belirtilmişti. İsrail meclisindeki bir sonraki yasama dönemi 30 Nisan-30 Temmuz tarihleri arasında olacak. TEPKİ ÇEKEN YARGI REFORMU İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile ABD ve çok sayıda ülkenin karşı çıktığı tartışmalı yargı reformu, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerinin sınırlandırılmasını, meclisin mahkeme kararlarını geçersiz kılmasını ve yargının hakimlerin seçimi üzerindeki etkisinin azaltılmasını içeriyor. Reform çerçevesindeki "başbakanın görevden alınmasını zorlaştıran yasa tasarısı" geçtiğimiz günlerde Mecliste yapılan oylamada kabul edilmişti. (İHA)