YAVUZ MÜFTÜOĞLU/TÜRKGÜN Türkiye otomotiv sanayiine yön veren 14 büyük üyesiyle sektörün çatı kuruluşu olan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), Ocak-Ağustos dönemine ait üretim ve ihracat adetleri ile pazar verilerini açıkladı. Yılın ilk 8 ayında toplam üretim bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23 azalarak 712 bin 98 adet, otomobil üretimi yüzde 21 azalarak 485 bin 314 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 731 bin 901 adete ulaştı. Her yıl Ağustos ayında bakım/onarım ve üretim planlamaları için üretime ara veren otomotiv üreticileri, bu sene daha kısa sürede hazırlıklarını tamamlayarak pandeminin negatif etkisini azaltmaya yoğunlaştı. Bu doğrultuda, Ağustos ayında Türk otomotiv sanayinin toplam üretimi geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 44 artarak 75 bin 341 adet, otomobil üretimi de yüzde 45 artarak 45 bin 211 adet oldu. Otomotiv sanayisinin yılın ilk 8 ayında kapasite kullanım oranı yüzde 53 seviyesinde gerçekleşti. Araç̧ grubu bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç̧) yüzde 55, ağır ticari araçlarda yüzde 38, traktörde ise yüzde 40 oldu. TİCARİ ARAÇTA ÜRETİM YÜZDE 27 DARALDI Otomotiv Sanayii Derneği’nin verilerine göre Ocak-Ağustos döneminde ticari araç üretimi bir önceki yıla kıyasla yüzde 27 daralırken, ağır ticari araç grubu üretimindeki daralma yüzde 13, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 28 oranında kaydedildi. Bu dönemde, toplam ticari araç pazarı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 85, hafif ticari araç pazarı yüzde 86 ve ağır ticari araç pazarı yüzde 75 arttı. Baz etkisi dikkate alındığında ise Ocak-Ağustos döneminde ticari araç pazarı 2017 yılının yüzde 35 gerisinde kaldı. Yalnızca Ağustos ayına bakıldığında yük ve yolcu taşıyan ticari araç üretimi 30 bin 130 adet, traktör üretimi ise 2 bin 968 adet oldu. 10 YILLIK ORTALAMALARA GÖRE PAZAR YÜZDE 16 DARALDI Bu dönemde otomotiv pazarındaki toplam satışlar, 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 69 artış kaydederek 414 bin 931 adet oldu. Aynı dönemde, otomobil pazarı da yüzde 64 oranında artış gösterdi ve 317 bin 394 adet seviyesinde gerçekleşti. Son 10 yıllık ortalamalar dikkate alındığında, Ocak-Ağustos döneminde toplam pazar yüzde 16, hafif ticari araç pazarı yüzde 28, ağır ticari araç pazarı yüzde 47, otomobil pazarı ise yüzde 10 oranında düşüş gösterdi. İlk 8 aylık dönemde, otomobil pazarında ithal araçların payı yüzde 61 olurken, hafif ticari araç pazarında ithal araç payı yüzde 38 olarak gerçekleşti. OTOMOTİV İHRACATTA YÜZDE 14,2 İLE İLK SIRADA YER ALDI Ocak-Ağustos döneminde ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 35 azalarak 523 bin 288 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ihracatı yüzde 32 oranında azalarak 360 bin 118 adet olurken, ticari araç ihracatı ise yüzde 42 azaldı. Traktör ihracatı ise 2019 yılına göre yüzde 20 azalarak 8 bin 376 adet olarak gerçekleşti. Pandemi nedeniyle Avrupa’da ticaretin durma noktasına geldiği Nisan 2020’de 10 bin 613 adet olan otomotiv ihracatı; Mayıs’ta 44 bin 406, Haziran’da 70 bin 809, Temmuz’da 78 bin 242 adet olmuştu. Ağustos’ta ise bu rakam 42 bin 865 adet olarak kayıtlara geçti. Ağustos ayındaki bu gerilemede ihraç pazarlarının daha tam anlamıyla toparlanamamış olmasının etkisi kadar Türk otomotiv sanayinin bakım arası döneminde iç pazar için üretime ağırlık vermesinin de etkisi oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, toplam otomotiv ihracatı ilk sekiz ayda yüzde 14,2’lik pay ile ihracat sıralamasında ilk sıradaki yerini korumayı sürdürdü. Ağustos ayında toplam ihracatın yüzde 12,4’ünü gerçekleştiren otomotiv sanayi, sektörel ihracat sıralamasında ikinci sırada yer aldı. OTOMOTİV İHRACATI 14,7 MİLYAR DOLARA ULAŞTI Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 27, Euro bazında ise yine yüzde 27 oranında azaldı. Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 14,7 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 27 azalarak 5,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Euro bazında otomobil ihracatı ise yüzde 26 azalarak, 4,8 milyar Euro oldu. Aynı dönemde, dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 31 oranında, tedarik sanayi ihracatı da yüzde 20 oranında azaldı.