Dünya Sağlık Örgütü tarafından “sessiz pandemi” olarak tanımlanan diyabet, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla yayılıyor. Türkiye’de yaklaşık 12 milyon diyabet hastası bulunduğu belirtiliyor ve dünya çapında diyabetli sayısının 2020’de 422 milyona, 2045’te ise 700 milyona ulaşması bekleniyor. Özellikle Türkiye’de diyabetin artış hızı, dünya ortalamasının iki katı, Avrupa ortalamasının ise dört katı hızında. Diyabet, yalnızca vücudu değil, aynı zamanda beynimizi ve kalbimizi de ciddi şekilde etkiliyor.
Diyabetin Türkiye’deki Yaygınlığı ve Tehdit Edici Etkileri
Diyabetin tedavi edilmediği takdirde böbrek, kalp hastalıkları, felç, görme kaybı ve nöropati gibi ciddi sorunlara yol açtığına dikkat çeken uzmanlar, özellikle genç yaşta başlayan diyabetin tehlikelerine vurgu yapıyor. Acıbadem Üniversitesi'nden üç önemli bilim insanı, "Diyabette Uzun Yaşam Üzerine Söyleşiler" adlı toplantıda bu hastalığın toplumsal farkındalığını artırmak için bir araya geldi. Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, Türkiye’deki diyabet artışının, hareketsiz yaşam tarzı ve fast food alışkanlıklarının etkisiyle hızlandığını belirtiyor. Ayrıca, son yıllarda diyabetin başlangıç yaşının 20’li yaşlara kadar düştüğü görülüyor.
Diyabetin Beyindeki Etkileri ve Felç Riskini Artırması
Diyabetin beyin üzerindeki etkilerini anlatan Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Necmettin Pamir, diyabetin damar yapısını bozarak, damar sertliği (ateroskleroz) ve damar tıkanıklığına yol açtığını belirtiyor. Beyindeki damar tıkanıklığı, yeterli kan akışı sağlanamamasına, felç ve hatta ölüme yol açabiliyor. Kontrolsüz diyabet hastalarında felç riskinin sağlıklı bireylere göre dört kat fazla olduğunu ifade eden Pamir, küçük damar tıkanıklıklarının zamanla daha büyük sorunlara yol açabileceğini vurguluyor.
Kalp Krizi ve Diyabetin İlişkisi
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Cem Alhan, diyabetin kalp krizi riskini iki kat artırdığını belirtiyor. Diyabetli hastaların yüzde 75’inin hastaneye yatış nedeni kalp ve damar hastalıklarıdır. Diyabet, sinir uçlarını olumsuz etkileyerek, kalp krizi sırasında ağrı sinyallerinin beyne iletilmesini engeller, bu nedenle diyabet hastaları kalp krizi sırasında geleneksel göğüs ağrısı yerine nefes darlığı ve çabuk yorulma gibi farklı belirtiler yaşayabilirler. Ayrıca, tip 1 diyabet hastalarının kalp hastalıkları yaşama süresi genellikle 10-15 yıl erkendir.
Diyabetin Ameliyat Süreçlerine Etkisi ve Tedavi Yöntemleri
Diyabetli bireylerin ameliyat sonrası iyileşme süreçlerinin daha uzun olduğunu belirten Prof. Dr. Alhan, bu tür hastalarda tedaviye öncelik olarak ilaçlarla başlanması gerektiğini ifade ediyor. Ameliyat gerekliyse, anjiyo, balon gibi daha az invaziv yöntemler tercih ediliyor. Diyabet, genellikle vücudun ince damarlarını etkilediği için, bu hastalara robot destekli küçük kesilerle yapılan ameliyatlar uygulanarak iyileşme süreci hızlandırılıyor.
