Vücudunuzun “yakıt göstergesi” olan şekerin bir türlü sabit durmaması.
Ekmek, pilav, makarna, meyve, tatlı gibi karbonhidratlar şekere dönüşüp kana karışıyor; insülin hormonu da bu şekeri hücrelere taşıyor.
Beslenme düzensizse, hareket azsa, insülin direnci veya diyabet varsa bu düzen bozuluyor; kan şekeri bir yükselip bir düşüyor. Gün içinde kendinizi bir iyi, bir yorgun, bir sinirli hissetmeniz çoğu zaman bu dalgalanmanın sonucu olabiliyor.
Hangi şikAyetlerle kendini gösterir?
Şeker yükseldiğinde
- Bitmeyen susuzluk, sık tuvalete çıkma
- Çok yemeye rağmen doymama
- Sürekli yorgunluk, bedende ağırlık
- Ara ara bulanık görme
- Geç iyileşen yaralar, sık enfeksiyon
Bu tablo, özellikle diyabet ve insülin direncinin önemli uyarıları arasında.
Şeker düştüğünde
- El titremesi, iç sıkıntısı, çarpıntı
- Ani açlık krizleri, “hemen bir şey yemeliyim” hissi
- Soğuk soğuk terleme
- Baş dönmesi, sersemlik
- Küçük şeylere aşırı sinirlenme, tahammülsüzlük
Genellikle uzun açlık, bol şekerli yiyecekler, hamur işi ağırlıklı beslenme ve stresle daha da belirginleşiyor.
Günlük hayatta fark edilmeyen sinyaller
- Öğleden sonra masa başında uyuklama
- Akşamüstü tatlı/hamur işi isteği
- Sabahları sanki hiç uyumamış gibi uyanma
- Gün içinde ani öfke patlamaları
- Göbek çevresinde inatçı kalınlaşma
Tek başına tanı koydurmasa da “kan şekerim dengeli mi?” diye doktora görünmek için önemli işaretler.
Kan şekeri neden bozulur?
- Beyaz ekmek, pirinç, makarna, tatlı, şekerli içecek ağırlıklı beslenme
- Yetersiz sebze, salata, baklagil ve tam tahıl tüketimi
- Hareketsiz yaşam
- Fazla kilo ve özellikle karın bölgesinde yağlanma
- Uzun süren stres ve uykusuzluk
- Bazı ilaçlar ve hormonal hastalıklar
Ne zaman doktora gitmeli?
- Sürekli susama ve sık idrara çıkma
- Açlık krizleri, el titremesi, çarpıntı
- Nedensiz kilo kaybı ya da kilo verememe
- Akşamları sık tatlı isteği
- Ailede diyabet öyküsü
Bu şikayetler bir aradaysa, aile hekimi, dahiliye veya endokrinoloji uzmanına görünmek; açlık–tokluk şekeri ve HbA1c gibi testlerle tabloyu netleştirmek gerekiyor.
Dengeyi korumak için küçük adımlar
- Öğün atlamadan, çok uzun aç kalmadan beslenmek
- Her tabakta sebze, salata, yoğurt ve proteinle denge kurmak
- Şekerli içecek ve tatlıları azaltmak
- Gün içine mutlaka yürüyüş veya hafif hareket eklemek
- Gece uykusunu düzene sokmak
- Stresi mümkün olduğunca hafifletecek küçük molalar vermek
Kan şekeri dengesizliği, çoğu zaman “yorgunluk” ya da “sinir” diye geçiştirdiğimiz şikayetlerin arkasında duran görünmez bir neden olabilir; ama erken fark edildiğinde hayat kalitesini artırmak ve olası hastalıkların önüne geçmek için önemli bir fırsata dönüşür.
