Bazen gece herkes uyurken beden sessizce yataktan kalkar; sabah olduğunda ise o anlara dair zihinde tek bir iz bile kalmaz. Uyurgezerlik tam olarak böyle bir durumdur. Korkutucu olduğu kadar merak uyandıran bu hal, çoğu zaman “ben uyurken neden bunları yapıyorum?” sorusunu da beraberinde getirir. Gelin bu duruma biraz daha insani bir yerden bakalım.
Uyurgezerlik Nedir?
Uyurgezerlik, kişinin gerçekten uykudayken hareket etmesidir. Gözler açık olabilir, konuşabilir, evin içinde dolaşabilir ama aslında zihin hala uykunun derin bir katmanındadır. Yani beden ayaktadır, ruh ise uykudadır. Bu yüzden sabah uyandığında yaşananlar genellikle hatırlanmaz.
Çoğu zaman gecenin ilk saatlerinde olur. Kişi ani bir sesle, stresle ya da yoğun yorgunlukla derin uykudan tam uyanamadan “yarı uyanık” bir hale geçer. İşte uyurgezerlik tam da bu arada ortaya çıkar.
Bu Neden Olur?
Uyurgezerlik çoğu zaman bir hastalıktan çok, bedenin verdiği bir sinyaldir. Genellikle şu durumlarla birlikte görülür:
- Gün içinde biriken ve bastırılan stres
- Zihnin durmadan çalışması
- Düzensiz uyku saatleri
- Uzun süredir kaliteli uyuyamamak
- Duygusal yükler, kaygı ve endişe
- Çocuklarda büyüme dönemleri
Yani beden “dinlenemedim” dediğinde, bunu geceleri bu şekilde dışa vurabilir.
Doğal Yollarla Nasıl Hafifletilir?
Uyurgezerliği azaltmak için çoğu zaman ilaçtan önce hayatın ritmini yavaşlatmak gerekir.
- Uykuya hazırlanma süresi çok önemlidir. Yatağa girip bir anda uyumak zorunda değiliz. Işıkları kısmak, telefonu erkenden bırakmak, sessizce oturmak ya da birkaç dakika derin nefes almak bile zihne “artık durabilirsin” mesajı verir.
- Rutinler güven verir. Her gün aynı saatlerde uyumak ve uyanmak, beynin gece boyunca daha derin ve kesintisiz uyumasını sağlar. Bu da uyurgezerliği azaltan en güçlü adımlardan biridir.
- Bitkisel destekler de bu süreçte yardımcı olabilir. Papatya, melisa ya da lavanta gibi sakinleştirici etkisi olan bitki çayları, uykuya geçişi yumuşatır. Ama asıl etki, o çayı içerken kendine ayırdığın o birkaç dakikadır.
- Gün içindeki stresi boşaltmak da çok kıymetlidir. Kısa yürüyüşler, yazı yazmak, müzik dinlemek ya da sadece sessiz kalmak… Zihin gün içinde rahatladığında, gece bunu telafi etmeye çalışmaz.
Güvenlik Neden Önemli?
Uyurgezerlik yaşayan biri için mesele sadece uykuda dolaşmak değildir; farkında olmadan kendine zarar verme riski de vardır. Bu yüzden kapı ve pencerelerin güvenli olması, ortalıkta takılmaya neden olacak eşyaların bulunmaması önemlidir. Bu önlemler geçicidir ama koruyucudur.
Ne Zaman Dikkat Edilmeli?
Uyurgezerlik sıklaşmaya başladıysa, yetişkinlikte aniden ortaya çıktıysa ya da kazaya yol açabilecek hâle geldiyse, bir uzmandan destek almak gerekir. Çünkü bazen bu durum, daha derinde yatan bir uyku sorununa işaret edebilir.
Uyurgezerlik çoğu zaman bedenin sessiz bir çağrısıdır: “Biraz dur, biraz dinlen.” Hayatı birkaç adım yavaşlatmak, zihne nefes alacak alan açmak ve uykuyu gerçekten uyku haline getirmek, bu gece yürüyüşlerini büyük ölçüde azaltabilir. Bazen çözüm, sandığımızdan çok daha basit ve çok daha insancıdır.
