SGK’da yersiz ödemelerin kapsamı
KANUNUN 96 ncı maddesi uyarınca;
- Geçici iş göremezlik, emzirme, evlenme ve cenaze ödenekleri
- Yaşlılık ve ölüm toptan ödemeleri,
- Sürekli iş göremezlik ve ölüm gelirleri,
- Malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları ile bu aylıklarla birlikte ödenen ek aylık ve ödemeler,
- Uzun ve kısa vadeli sigorta kollarından karşılanan yol, gündelik ve refakatçi giderleri,
- Verese ödemeleri,
- 5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesine göre ödenen ek ödeme (tütün ikramiyesi, eğitim-öğretim yardımı),
- Faiz ödemeleri,
- Emekli ikramiyeleri,
- Toptan ikramiye ödemesi ve bunların dışında Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler yersiz ödemelerin kapsamını oluşturmaktadır.
Sigortalı ve hak sahiplerine fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeler ilgililerin kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğabileceği gibi Kurumun hatalı işlemleri sonucu da ortaya çıkabilmektedir. Bu durum, yersiz ödemeye esas alınacak süre ve faiz uygulamasını etkilemektedir.
Yersiz ödemelere ilişkin faiz ve temerrüt faizi uygulamasında, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümleri uygulanacaktır.
Fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeler, ilgililerin kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemelere ilişkin tutar, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden itibaren hesaplanacak kanuni faizi ile birlikte borç kaydedilmektedir.
Yersiz ödeme, Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmi dört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmi dört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanuni faizi ile birlikte tahsil edilmektedir.
YERSİZ ÖDEMELERİN TESPİTİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Fazla veya yersiz ödemeler; kontrol, denetim, inceleme, Sayıştayca kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilir.
Sigortalılara veya hak sahiplerine yersiz ödenen gelir ve aylıkların Kanunun 96 ncı maddesine istinaden tahsili için yersiz ödemenin tespit edildiği tarih borç miktarının belirlenmesi açısından önem arz etmektedir. Genel olarak tespit tarihi, gelir veya aylığın baştan beri iptal edilmesi, belli bir tarihten sonra kesilmesi veya belli bir aralık için borç çıkarılması işlemlerine esas herhangi bir belgenin (soruşturma veya inceleme raporları, değişik mercilerden gelen yazılar ….vb) Kurum evrak kaydına girdiği tarih esas alınmak suretiyle bu tarihten geriye doğru yersiz ödemenin sigortalı, hak sahibi veya Kurum hatasından kaynaklanması durumuna göre 5 veya 10 yıllık sürede ödenen miktarlar borç kaydedilmektedir.
