Sosyal Güvenlik mevzuatı Kapsamında Sigortalılığın kapsamı ve Sağladığı haklara ilişkin merak edilen konulara açıklık getirmeye çalışacağız. 

  • Bir işverenin emrinde hizmet akdiyle çalışanlar,
  • Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar,
  • Kamu idarelerinde kamu görevlisi olarak çalışanlar
  • Tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar
  • Tarımda hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar

İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, sigortalılık kapsamındadır. Ayrıca, Sigortalılık kapsamında, 6111 sayılı Kanunla; 

  • 10 günden az çalışması olan ticari taksi ve dolmuş şoförlerinin primlerini kendileri ödeyerek sigortalı olmalarına imkan tanınmıştır.
  • 10 günden az çalışması olan sanatçıların da primlerini kendileri ödeyerek sigortalı olmaları sağlanmıştır.

 
ÇALIŞANLARIN HAKLARI

Çalışanların sosyal güvenlik sistemine dahil olmaları hak ve aynı zamanda bir yükümlülüktür. Çalışmaya başlayanlar kanunen mutlaka sosyal güvenlik sistemine dahil olmak zorundadır. Bir işyerinde çalışanlar kanunen bu hakkın yerine getirilip getirilmediğini her zaman için işverenden istemek ve yerine getirilmediği taktirde de yasal yollara başvurma hakkına sahiptir. İşverenler açısından da gerek kendisinin gerekse de yanında çalıştırılanların sosyal güvenlik açısından bildirimi bir yükümlülüktür.

 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN HAKLAR

Sosyal güvenlik sistemimizde 3 ana sigorta olup, çalışanlara;

  • Kısa vadeli sigorta kolundan, iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık ve analık hallerinde iş göremezlik geliri bağlanması, geçici iş göremezlik ödeneği, doğum yardımı verilmesi,
  • Uzun vadeli sigorta kolundan yaşlılık, malullük ve ölüm aylığı bağlanması,
  • Genel sağlık sigortasından sağlık yardımları sağlanmaktadır.
  •  

İŞÇİ ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Hizmet akdiyle çalışanların sosyal güvenlik bildirimleri asıl olarak işveren tarafından yerine getirilme yükümlülüğüne karşın, bu kapsamda çalışanların da işe başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde işe başladıklarını SGK’ya bildirmeleri gerekmektedir.

Diğer yandan, hizmet akdiyle çalışanlar işverenlerince kendileri adına gerekli bildirimlerinin yapılıp yapılmadığını takip ederek çalışmaya başladıktan itibaren 1 ay içerisinde kendilerini Kuruma bildirebilirler.

 BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların sigortalılık bildirim yükümlülüğü, bağlı bulundukları vergi dairesi, meslek odaları ve diğer kuruluşlara verilmiştir.

Bu kapsamda;

  •  Gelir vergisi mükellefi olanlar ilgili vergi dairesince,
    •    Gelir vergisinden muaf olanlar, esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüklerince,
    •    Şirket ortakları; durumlarına göre ticaret sicil memurluğunca ya da şirket yetkililerince

Çalışmaya başladıkları ve bu kuruluşlara tescillerinin yapıldığı tarihten on beş gün içinde “sigortalı işe giriş bildirimi” ile Kuruma bildirilir. Bununla birlikte 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında faaliyette bulunanların bu faaliyetlerini ilgili Kurum ve kuruluşlardan temin edilecek belge ile belgelemek kaydı ile sigortalılık başvurularına engel bir durum bulunmamaktadır.