Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Uluslararası İşbirliği Platformu (UİP) tarafından düzenlenen ve bu yıl “Küresel Zorluklar: Yeni Gerçeklere Uyum” temasıyla gerçekleştirilen 16’ncı Boğaziçi Zirvesine katıldı.
Bakan Şimşek konuşmasında, küresel ekonomideki belirsizliklere, ticaretin parçalanmasına ve yeni dönemde Türkiye ekonomisinin stratejik pozisyonuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
“Ticaretin parçalanması yeni normal, ama Türkiye daha az kırılgan”
Bakan Şimşek, Türkiye’nin büyüme dinamiklerine değinerek, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye büyümesini büyük ölçüde iç talebe dayandırıyor ve hizmet ihracatının bu yıl net bazda 65 milyar doların üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor. Ticaretin parçalanması yeni normal haline geldiyse Türkiye bununla nasıl başa çıkıyor? Daha az kırılganız çünkü ticaretimizin büyük kısmı serbest ticaret anlaşmamız olan ülkelere yönelik. 54 ülkeyle serbest ticaret anlaşmamız var ve yakın coğrafyamızdaki ticaret de dahil edildiğinde toplam ihracatın yüzde 80'inden fazlası dost ülkelerle yapılıyor. Dolayısıyla gördüğünüz gibi, görece olarak daha az kırılgan olacağımızı düşünüyoruz.”
Şimşek ayrıca, Türkiye’nin bölgesel entegrasyona önem verdiğini belirterek, Basra Körfezi’nden Türkiye’ye uzanacak Yeni Kalkınma Yolu projesinin bu kapsamda önemli bir adım olduğunu ifade etti.
“Küresel büyüme artık düşük hızda yeni normalde”
Bakan Şimşek, küresel ekonomik tabloyu değerlendirirken şu tespitlerde bulundu:
“Küresel ekonomik politika belirsizliği bu yılın başlarında zirve yaptı. Küresel ticaret politikası belirsizliği de son derece yüksek seyrediyor. Ticaretin parçalanması, yüksek borçluluk, yaşlanan nüfus ve yaklaşmakta olan iklim felaketi ciddi zorluklar yaratıyor. Küresel büyüme beklentileri artık mütevazı düzeyde. IMF’nin beş yıllık projeksiyonları yüzde 3 civarında sıkıştı. Eskiden bu oran yüzde 4,5-5 seviyelerindeydi. Dolayısıyla düşük büyüme artık açık biçimde yeni normal haline geldi.”
Türkiye’nin son 100 yılda ortalama yüzde 4,8, son 22 yılda ise yaklaşık yüzde 5,5 oranında büyüdüğünü belirten Şimşek, “Bu oran, Türkiye’nin uzun vadede istikrarlı bir büyüme performansına sahip olduğunu gösteriyor” dedi.
“Küresel borçluluk hızla arttı, Türkiye avantajlı konumda”
Küresel borç oranlarının son yıllarda rekor seviyelere çıktığını belirten Şimşek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Küresel borçluluk oranı son birkaç yılda hızla arttı. Türkiye'nin toplam borçluluk oranı yüzde 89 iken, dünya genelinde ve gelişmekte olan piyasalarda bu oran 240 ila 320 civarında. Düşük borçluluk ve güçlü mali konum, zorluklar karşısında kaynak ayırma kabiliyeti sağlar. Bu da Türkiye’nin avantajlarından biridir.”
“Yapay zekâ ve yeşil dönüşüm geleceğin iki stratejik alanı”
Bakan Şimşek, teknolojik dönüşüm ve yapay zekâ yatırımlarının üretkenlik açısından belirleyici olacağını ifade ederek, “Fiber altyapıyı genişletmeye, 5G+ yatırımlarına, büyük veri merkezlerine ve nükleer enerji santrallerine yatırım yapacağız. Yapay zekâ için enerji gerekir. Biz büyük dil modelleri geliştirmekten ziyade, bu modelleri kullanacak uygulamaları teşvik etmek istiyoruz” dedi.
Yeşil dönüşümün de Türkiye için stratejik bir fırsat olduğunu vurgulayan Şimşek, “Türkiye, dünyayı yeşil hale getirme potansiyeli bakımından altıncı sırada. 2030’a kadar 4,5 trilyon dolarlık yeni pazar fırsatı var” ifadelerini kullandı.
“Savunma sanayinde Türkiye hızla yükseliyor”
Savunma harcamalarına ilişkin küresel artışa değinen Bakan Şimşek, Türkiye’nin bu alandaki konumuna dikkat çekti:
“Savunma harcamalarının önümüzdeki dönemde önemli ölçüde artması bekleniyor. Türkiye bu alanda iyi konumlanmış durumda. Şu anda yaklaşık 1.400 aktif proje yürütüyoruz. Savunma sanayi ihracatımız bu yıl 8 milyar dolar seviyesinde, alınan yeni siparişler ise 12 milyar doları aştı. Beşinci ve altıncı nesil savaş uçakları, gelişmiş insansız hava araçları ve hava savunma sistemleri geliştiriliyor.”
Bakan Şimşek, küresel ekonomik belirsizliklerin sürdüğü bir dönemde Türkiye’nin sağlam mali disiplini, düşük borçluluk oranı, güçlü iç talebi ve çeşitlenen ihracatıyla daha dirençli bir performans sergilediğini vurguladı.
