Türkiye son 10 yıldır hız verdiği kendine yetme ve kaynak çeşitlendirme çalışmalarına savunma ve sonrasında da enerji alanındaki çalışmalar ile ilerliyor.
Bu noktada bir alanı daha işaret etmek gerekiyor. Bu da fiziksel internet bağlantıları.
Bugün Türkiye’nin ana taşıyıcı internet çıkışları ağırlıklı olarak batıya doğru uzanıyor. Türkiye’nin internetini yurtdışına ulaştıran bağlantıların en büyüklerinin bir özeti şu şekilde verilebilir.
- Trakya üzerinden Balkanlara uzanan ve Avrupa’nın neredeyse bütününü dolaşan karasal hat
- Edirne çıkışlı Avrupa’ya uzanan karasal hat
- İstanbul üzerinden İtalya-İsrail arasındaki hatta Akdeniz’de giriş yapan denizaltı hattı
- Marmaris üzerinden Mısır-İtalya-Fas-Portekiz hattına Akdeniz’de giriş yapan denizaltı hattı
- Marmaris üzerinden Mısır-İtalya-Fransa hattına Akdeniz’de giriş yapan denizaltı hattı
- İstanbul merkezli batıda Akdeniz altından İtalya’ya, kuzeyde Karadeniz altından Ukrayna ve Doğu’da Rusya’ya uzanan denizaltı hattı
- İstanbul-İğneada-Bulgaristan-Romanya arasında Karadeniz altından uzanan denizaltı hattı
Gelecek ile ilgili projeler ise şu şekilde özetlenebilir.
- Türk Telekom International şirketi hat geliştirme çalışmaları
- Socar Fiber şirketinin TANAP gaz boru hattı ile beraber götürmeyi planladığı Azerbaycan Gürcistan Türkiye fiber hattı
- Türk Telekom’un Kazakistan ve Azerbaycan ile beraber geliştirdiği TASIM projesi ile Çin-Kazakistan-Hazar Denizi-Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye-Avrupa hattı
Elbette bunlarla beraber uydusal internet bağlantıları konusu var. Türksat uyduları üzerinde geniş alan internet için ayrılmış veri alanları var. Ancak uydular üzerindeki bağlantı genişlikleri frekans bandından ötürü limitli oluyor.
Bu resme baktığımızda Türkiye’nin ağırlıklı olarak Batı menşeli şirketlerin sağladığı ya da birçok ülkenin ortak olduğu hatları kullanabildiği görülüyor.
Türk cumhuriyetleri üzerinden Rusya ve Çin’e, İran-Suriye-Irak üzerinden körfez ülkelerine, Akdeniz altından Afrika’ya aracısız ulaşacak hatlar ile ülke internet çıkışlarının çeşitlendirilmesi önemli.
Bununla beraber doğuya planlanan TASIM ve SOCAR hatlarının Gürcistan üzerinden geçmek zorunda kaldığı da dikkatinizi çekmiştir. Artık Zengezur koridoru ile Turan yolu projesi harekete geçtiğine göre Zengezur koridorunu kullanacak bir fiber bağlantının Türkiye’den Azerbaycan’a doğrudan ulaşması da gerekir. Böylece TASIM gibi projeler de bir yedekli geçiş daha edinmiş olacaktır. Zengezur hattı ile Ermenistan ve Gürcistan baypas edilecek, hem Türk cumhuriyetlerinin Rusya ve Çin bağımlılığı, hem de Türkiye’nin batı bağımlılığı azaltılabilecektir.
Önümüzdeki birkaç yılı bir dünya savaşı potansiyeline doğru, ülkelerin ordu hazırladığı (ör. Almanya, Çin) ve test ettiği (ör. Rusya), kasalarını altın doldurduğu (ör. Çin), bununla beraber de ittifakların netleşmesi için türlü oyunların döndüğü bir dönem olarak görüyorum. Durum bu iken Türkiye’nin bir dünya savaşında özgür seçim hakkını kullanabilmesi birçok alanda tam bağımsızlığı ile olabilecektir. Evet, savunma, enerji, gıda gibi alanlar tam bağımsızlığın en önemli olduğu alanlar. Bunlarla beraber haberleşme bağlantıları da geleceğin ittifaklarında önemli konular olacaktır.
