Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı'ndan Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Kürşat Şahin, Artvin'in Yusufeli ilçesinde yaptığı arazi araştırmaları sırasında dünya için yeni tür keşfi gerçekleştirdi. Keşfedilen bu özel kertenkele türü, Şahin’in kısa süre önce kaybettiği annesi Saliha'nın ismini taşıyarak bilim dünyasına "Darevskia salihae" adıyla kazandırıldı.
Kaçkar Dağları’nda Sıra Dışı Bir Canlı
Dr. Şahin, Kaçkar Dağları’nda yürüttükleri ekolojik gözlemler sırasında Yusufeli ilçesine bağlı Barhal Vadisi’nde, desenleri ve davranışlarıyla dikkat çeken bu yeni kertenkeleyle ilk karşılaştığında heyecanını gizleyemedi. Araştırma sırasında yanında bulunan Gümüşhane Üniversitesi’nden Doç. Dr. Muammer Kurnaz ile birlikte türün endemik bir özellik taşıdığını fark ettiklerini belirtti.
Barhal Vadisi’nin kısa süreli güneşlenme koşullarına sahip özel bir mikroklimaya sahip olduğunu vurgulayan Şahin, bu durumun türün yaşam alanını yalnızca 750 ila 900 metrekarelik bir alanla sınırladığını söyledi. Kertenkele sadece yaklaşık 150 metrelik bir kaya bloğunda ve 5-6 metre yüksekliğindeki bölgede gözlemlenebiliyor. Bölgedeki diğer türlerden morfolojik ve genetik olarak ciddi biçimde ayrışan bu canlı, endemik türler arasında yerini aldı.
Anneden İlhamla Sonsuzluğa Uzanan Bir İsim
Sürüngenler dünyasında yeni bir türün keşfinin oldukça nadir olduğunu belirten Şahin, yapılan analizlerin ardından bu canlının dünya üzerindeki benzerlerinden hem fiziksel hem de genetik olarak çok farklı olduğunu ortaya koyduklarını aktardı.
Tür için ilk etapta "Barhalensis" gibi coğrafi bir isim düşündüklerini söyleyen Şahin, o dönemde geçirdiği acı kaybın etkisiyle kararını değiştirdiğini ifade etti: “Annem Saliha’yı kaybettikten sonra onun ismini yaşatmak istedim. Böylece, bilimsel adı ‘Darevskia salihae’ olan bu tür annemin adıyla sonsuzluğa kazındı. Her ne kadar biz göçüp gitsek de 'Saliha kertenkelesi' adıyla hep yaşayacak.”
Koruma Altına Alınmalı
Sadece Barhal Vadisi’nde tespit edilen bu özel türün yaşam alanının oldukça sınırlı olması nedeniyle biyolojik çeşitlilik açısından kritik öneme sahip olduğu vurgulandı. Dr. Şahin ve ekibi, türün korunması ve izlenmesi adına çalışmalara devam ettiklerini belirterek, habitatın bozulmaması halinde “Darevskia salihae”nin doğada varlığını sürdürebileceğini dile getirdi.
