Günümüzde dikkat dağınıklığı, önemli sorunlardan biri haline gelmiştir. Özellikle ebeveynler, çocuklarında dikkat eksikliği ile karşılaştıklarında nasıl bir yaklaşım sergilemeleri gerektiğini çoğu zaman bilememektedir. Danışman Psikolog Sümeyye Üstün, dikkati etkileyen etmenleri ve bu duruma karşı uygulanabilecek çözüm yöntemlerini açıklıyor. İşte ayrıntılar...
Dikkat Dağınıklığı Nedir?
Dikkat, genel anlamıyla zihinsel bir faaliyetin odaklanması olarak tanımlanabilir. Dikkatin 3 ana bileşeni vardır: Genel uyarılma durumu, seçicilik ve yoğunlaşma.
Genel uyarılma durumu: Çevreye karşı genel bir duyarlılık ve farkındalık seviyesi, uyarıcılara hazır olma durumu.
Seçicilik: Önemli ve amaca uygun özellikleri araştırarak çevreyi algılama.
Yoğunlaşma: Dikkati bir noktada toplama ve bu dikkati sürdürebilme.
Peki, bu terimler ne anlama geliyor, birlikte inceleyelim:
Genel uyarılma durumu kavramı, temel olarak hazır olma durumu ile ilgilidir. Çocuğunuz, bu davranışı öğrenmeye duygusal olarak hazır mı? Öğretmek istediğiniz bir beceri olabilir; kağıtları çizgilerine göre kesmek, düzgün yazmak, defter tutmak gibi. Ayrıca sınavları kazanmak, iyi bir lise veya üniversiteye yerleşmek de olabilir. Veya bir nesneyi bir yerden başka bir yere koymak, getirmek veya götürmek gibi basit işler de olabilir. Çocuğunuz, başarılı bir lise veya üniversite kazanmanın önemini duygusal olarak fark ediyor mu? Bu, en temel unsurdur. Eğer çocuğunuzda böyle bir anlayış yoksa, özel eğitmenler tutsanız veya psikologlarla çalışsanız bile, öğrenme ve dikkat konusunda ilerleme sağlamak zorlaşır. Diğer faktörler ise bilişsel ve motor becerilerdir. Duygusal hazırlığın yanı sıra, bilişsel ve motor beceriler de gelişimine uygun değilse, dikkat toplamak çocuklar için oldukça zor olabilir.
Seçicilik, temelde çocuğun hedeflediği şeyle ilişkilidir. İlgi alanı da diyebiliriz. Örneğin, bir ortama girdiğinizde ilk olarak aklınıza gelen düşünce ya da fark ettiğiniz nesne nedir? İşte bu, sizin seçici dikkatinizle ilgilidir. Bu, kişisel özelliklerinize ve ihtiyaçlarınıza göre beyninizin algıladığı ilk unsurlardır.
Yoğunlaşma ise, dikkati bir noktada topladıktan sonra orada sürdürebilmektir. 5 dakika, 10 dakika, 15 dakika, yarım saat vb. Bu süre, kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
