Türkiye’de liselerde okullaşma oranı, yalnızca eğitime katılımı değil; aynı zamanda şehirlerin sosyal imkânlarını, ekonomik gücünü ve genç nüfusa sunduğu fırsatları da yansıtan önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor. Son açıklanan Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) verileri, bazı illerin lise düzeyinde neredeyse “tam katılım” seviyesine ulaştığını ortaya koyuyor. Bu tablo, iller arasındaki başarı ve erişim farklarını da daha görünür hale getiriyor.
Lisede Okullaşma Oranı En Yüksek İller Hangileri?
Güncel verilere göre liselerde okullaşma oranı en yüksek 10 il genel olarak şu şehirlerden oluşuyor:
- Ankara
- İstanbul
- İzmir
- Eskişehir
- Kocaeli
- Bursa
- Tekirdağ
- Antalya
- Muğla
- Trabzon
Bu illerin ortak noktası; güçlü okul altyapısı, ulaşım kolaylığı, öğrenci başına düşen okul sayısının yüksekliği ve ailelerin eğitime bakış açısının güçlü olması olarak öne çıkıyor.
Büyükşehirler Neden Önde?
Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyükşehirlerde liseye erişim yalnızca merkez ilçelerle sınırlı değil. İlçelere yayılan devlet ve özel lise ağları, mesleki ve teknik liselerin çeşitliliği ile Anadolu liselerinin yaygınlığı, okullaşma oranlarını yukarı çekiyor. Ayrıca rehberlik hizmetleri ve sınav odaklı destek mekanizmaları da öğrencilerin sistem dışına çıkmasını büyük ölçüde engelliyor.
Eğitim Kültürü Güçlü Şehirler Dikkat Çekiyor
Eskişehir, Muğla ve Trabzon gibi şehirler ise nüfusları büyükşehirler kadar kalabalık olmamasına rağmen yüksek okullaşma oranlarıyla öne çıkıyor. Bu illerde eğitim, sadece bir zorunluluk değil; yerleşik bir kültür olarak görülüyor. Ailelerin çocuklarını erken yaşta eğitim sistemine yönlendirmesi ve okul terk oranlarının düşük olması bu başarıyı destekliyor.
Sanayi ve İstihdam Dengesi Okullaşmayı Etkiliyor
Kocaeli, Bursa ve Tekirdağ gibi sanayi şehirlerinde lise düzeyinde okullaşma oranlarının yüksek olması dikkat çekici. Bu illerde mesleki ve teknik liselerin güçlü olması, gençlerin erken yaşta iş hayatına atılmak yerine eğitimle birlikte meslek edinmesini teşvik ediyor. Organize sanayi bölgeleriyle kurulan okul-sektör iş birlikleri de eğitimi cazip hâle getiriyor.
Başarı ve Erişim Arasındaki Fark Nereden Kaynaklanıyor?
Okullaşma oranlarının yüksek olduğu illerle düşük kaldığı bölgeler arasındaki temel fark; ulaşım, okul sayısı, sosyoekonomik düzey ve ailelerin eğitim bilinci olarak özetleniyor. Kırsal alanlarda taşımalı eğitim ve okul çeşitliliğinin sınırlı olması, bazı bölgelerde lise düzeyinde devamlılığı zorlaştırabiliyor.
Liselerde okullaşma oranı en yüksek iller, eğitime erişimin görece kolay olduğu, okul altyapısının güçlü ve eğitim bilincinin yerleştiği şehirler olarak öne çıkıyor; bu tablo, Türkiye’de eğitimde bölgesel farkların hâlâ önemli bir gündem maddesi olduğunu da net biçimde gösteriyor.
