Bazı sabahlar vardır ya… Çocuğunuz ayakkabısını giyerken bir anda durur, gözleri dolu dolu olur ve sessizce sorar: “Bugün gitmesem olur mu?”
İşte o an, hem içiniz burkulur hem de neyin yolunda gitmediğini anlamaya çalışırsınız. Uzmanlara göre bu tablo, sandığımızdan çok daha fazla çocuğun yaşadığı bir durumun adı: okul fobisi. Erken fark edildiğinde ise çözümü düşündüğünüzden daha kolay.
Okul Fobisi Nedir? Çocuklar Neden Okula Gitmekte Zorlanır?
Okul fobisi, çocuğun okula dair yoğun bir kaygı geliştirmesiyle ortaya çıkan duygusal bir zorlanma hâlidir.
Bazen karın ağrısı, bazen mide bulantısı, bazen de “ya yapamazsam?” kaygısıyla kendini gösterir.
Çoğu zaman küçük bir ayrıntı gibi görünür ama çocuğun dünyasında kocaman bir ağırlık yaratabilir.
Genelde üç temel sebep öne çıkar:
- Ayrılık kaygısı: Anne-babadan uzak kalma korkusu.
- Başarı baskısı: “Hata yaparsam?” düşüncesi.
- Sosyal hassasiyet: Arkadaşlık sorunları, sınıfta kendini dışlanmış hissetme.
Belirtileri Nelerdir? Aileler Hangi İşaretleri Hafife Almamalı?
Çocuklar çoğu zaman duygularını açıkça söylemez; hissettiklerini davranışlarla anlatırlar.
Sabahları:
- “Karnım ağrıyor…”
- “Mideme bir şey oluyor…”
- “Başım dönüyor…”
gibi şikayetler tekrar etmeye başladıysa bu hislerin altında fiziksel bir hastalıktan çok kaygı yatıyor olabilir.
Ayrıca:
- Okul kapısında ağlama
- Servise binmek istememe
- Geceleri uykuya dalmakta zorlanma
- Okuldan sık sık izin isteme
gibi davranışlar da önemli bir sinyal olabilir.
Peki Aileler Ne Yapabilir? Uzmanlardan Gerçek Hayatta İşe Yarayan Öneriler
1. Önce Duyguyu Duyun, Acele Etmeyin
“Gitmek zorundasın” demek yerine,
“Sanırım bugün biraz zorlanıyorsun, istersen birlikte konuşalım” demek çocuğun nefes almasını sağlar.
2. Sabahları Daha Yumuşak Bir Başlangıç Yapın
Sabah koşturması kaygıyı büyütür.
Sevdiği bir müzik, küçük bir sohbet, birlikte hazırlanma gibi minik dokunuşlar bile fark yaratır.
3. Öğretmenle Aynı Masaya Oturun
Durumu öğretmeniyle paylaşmak, çocuğun sınıfta ne yaşadığını anlamayı kolaylaştırır.
Bazen öğretmenin yapacağı küçük bir yönlendirme, çocuğun gününü tamamen değiştirebilir.
4. Küçük Adımlarla Cesaretlendirin
Tam gün gitmekte zorlanıyorsa kısa sürelik katılımlar, sevdiği bir arkadaşla aynı sıraya oturma ya da öğretmenin küçük sorumluluklar vermesi süreci yumuşatır.
5. Başarı Kaygısını Azaltın
Çocuğun dünyasında “başaramazsam?” düşüncesi büyük bir baskı yaratır.
Ailelerin “Sen çabaladığın sürece yeterlisin” mesajı, çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlar.
6. Gerekirse Uzman Desteği Alın
Bazı durumlarda bir çocuk psikoloğunun rehberliği, hem çocuğun duygularını anlamasını hem de kaygının kök sebeplerine ulaşılmasını kolaylaştırır.
Doğru ilgi ve sabırlı bir iletişimle okul fobisi çoğu çocukta kısa sürede yumuşayarak çözülür.
