Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kalp hastalıkları, felç ve böbrek sorunları gibi ciddi sağlık problemlerine yol açabilen yaygın bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, her yıl milyonlarca insan yüksek tansiyon nedeniyle sağlık sorunları yaşamaktadır. Bu nedenle, hipertansiyonu önlemek ve kontrol altına almak için etkili beslenme yöntemleri önem kazanmıştır. İşte tam bu noktada, DASH diyeti (Dietary Approaches to Stop Hypertension) bilimsel olarak önerilen ve kan basıncını düşürmede başarılı sonuçlar veren bir beslenme modeli olarak öne çıkmaktadır.
DASH Diyetinin Temel Özellikleri Nelerdir?
DASH diyeti, adından da anlaşılacağı gibi “Hipertansiyonu Durdurmak İçin Beslenme Yaklaşımları” anlamına gelir. Bu diyet, öncelikle düşük sodyum (tuz) alımına dayanır. Fazla tuz tüketimi, kan basıncının yükselmesinde en kritik etkenlerden biridir. DASH diyeti günlük sodyum alımını 2300 mg ile sınırlar; bazı versiyonlarında ise bu sınır 1500 mg’a kadar düşürülür.
Bunun yanı sıra DASH diyeti;
Bol miktarda taze sebze ve meyve tüketimini,
Tam tahıllı ürünlerin tercih edilmesini,
Az yağlı süt ve süt ürünlerinin kullanımını,
Sağlıklı protein kaynakları olan balık, tavuk ve baklagillerin artırılmasını,
Kırmızı et, işlenmiş gıdalar, şeker ve doymuş yağların ise azaltılmasını öngörür.
DASH Diyetinin Sağlığa Faydaları Nelerdir?
Yapılan çok sayıda klinik araştırma, DASH diyetini uygulayan bireylerde hem sistolik hem de diyastolik kan basıncında anlamlı düşüşler olduğunu göstermektedir. Diyetin düzenli uygulanması, hipertansiyonun önlenmesinin yanı sıra;
Kalp krizi ve felç riskinin azalmasına,
Kilo kontrolünün sağlanmasına,
Tip 2 diyabet riskinin düşürülmesine,
Böbrek fonksiyonlarının desteklenmesine,
Genel kardiyovasküler sağlığın iyileşmesine yardımcı olur.
DASH Diyetini Kimler Uygulamalıdır?
DASH diyeti, özellikle yüksek tansiyon riski taşıyan, ailede hipertansiyon öyküsü olan, fazla kilolu ya da obez bireyler için önerilir. Ancak sağlıklı bireyler de kalp sağlığını korumak ve uzun vadede hastalıklardan korunmak için bu beslenme biçimini tercih edebilir.
DASH Diyeti Nasıl Uygulanır?
DASH diyeti, günlük besin gruplarına uygun porsiyonlarda odaklanır:
Günlük 4-5 porsiyon sebze,
Günlük 4-5 porsiyon meyve,
6-8 porsiyon tam tahıllı ürünler,
2-3 porsiyon az yağlı süt ürünleri,
Haftada 2-3 porsiyon balık veya tavuk,
Haftada sınırlı miktarda kırmızı et ve tatlı.
Ayrıca, tuz kullanımını sınırlamak için yemeklere fazla tuz eklenmemeli, işlenmiş ve hazır gıdalardan uzak durulmalıdır.
