Modern beyin cerrahisinin kurucularından biri ve "Yüzyılın Beyin Cerrahı" olarak anılan Prof. Dr. Gazi Yaşargil'in vefatı, sağlık dünyasında derin bir üzüntüye yol açtı. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun duyurduğu acı haber, bilim ve tıp camiasında büyük yankı uyandırdı.
Prof. Dr. Gazi Yaşargil’in Hayatı ve Eğitimi
6 Temmuz 1925 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde dünyaya gelen Gazi Yaşargil, eğitim hayatına Ankara Atatürk Lisesi’nde başladı. Ankara Üniversitesi’nde tıp öğrenimine başlayan Yaşargil, 1944 yılında Almanya’daki Friedrich Schiller Üniversitesi’ne geçiş yaptı. 1950 yılında ise İsviçre Basel Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu.
Akademik ve Mesleki Kariyeri
Profesyonel kariyerine Bern Üniversitesi’nde psikiyatri alanında yardımcı doçent olarak başlayan Yaşargil, kısa sürede beyin cerrahisi alanına yöneldi. Basel Üniversitesi’nde nöroşirürji üzerine çalıştıktan sonra 1957-1965 yıllarında Zürih Üniversitesi Hastanesi’nde görev aldı. 1965’te doçent unvanını aldıktan sonra ABD’de Vermont Üniversitesi’nde mikrovasküler cerrahi alanında ünlü cerrah Prof. Peardon Donaghy ile önemli araştırmalara imza attı. 1973’te Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nün başkanlığına getirildi.
Tıp Dünyasına Yaptığı Devrim Niteliğindeki Katkılar
Prof. Dr. Yaşargil, 1967 yılında mikroskop kullanarak gerçekleştirdiği ilk beyin bypass ameliyatıyla nöroşirürjide çığır açtı. Kendi geliştirdiği damar klipsleri ve "Leyla Retraktörü" gibi cerrahi araçlar, beyin dokusuna zarar vermeden operasyon yapmayı mümkün kıldı. Ayrıca geliştirdiği kayan mikroskop sistemi sayesinde cerrahlar operasyon sırasında çok daha geniş bir görüş alanına sahip oldu.
Uluslararası Tanınırlık ve Ödüller
1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından “Yüzyılın Beyin Cerrahı” seçilen Yaşargil, Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği’nin onur madalyasını aldı. Mikronöroşirürji teknikleri, günümüzde dünya genelinde beyin cerrahlarının standart uygulamalarından biri haline geldi.
Anma ve Mirası
2021’de ABD’de yayınlanan “Master of Brains, Gazi Yaşargil” adlı belgesel ile yaşamı ve başarıları geniş kitlelere tanıtıldı. Cumhuriyet Gazetesi tarafından Atatürk ve İbn Sina gibi büyük isimlerle birlikte son bin yılın en etkili 10 Türk’ü arasında gösterildi. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bir ilk olarak 2022 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla adına anma pulu basıldı.
Prof. Dr. Gazi Yaşargil, modern beyin cerrahisine yaptığı eşsiz katkılarla sadece Türkiye’nin değil, dünya tıp tarihinin de unutulmaz figürlerinden biri olarak kabul ediliyor. Onun vefatı, tıp dünyasında büyük bir kayıp olarak anılıyor.
