Önemli günlerde ve bayramlarda tüm dünya insanları dilek ve temenni içeren mesajlar yayımlarlar. Mesajların içeriği genelde kutlama, umut ve beklenti temalıdır. Var olma, birlikte yaşama, birey olarak kendini toplumun bir parçası olarak hissetme, bazen de gelenek veya alışkanlıklar gereği bu açıklamalar yapılır. Yapılmalıdır da.
Dilek ve temenniler genel içerikli mesajlardır ve mesajların genelde dua ile sonlandırıldığı görülecektir.
Neden dua edilir?
İnsan düşünen, yapabileceklerinin ve gücünün sırının farkında olan bir varlıktır. Aczini, güçsüzlüğünü ve kusurlarını örtmek, içinde bulunduğu zor ve sıkıntılı durumlardan kurtulmak, kötü durumlarla karşılaşmamak için Tanrı’yı hatırlar. Durumunu itiraf ederek O’ndan yardım ister. Bu durum insanı pişmanlık duymaya, kalbini temizlemeye, af dilemeye, Tanrı’yı övüp yüceltmeye sevk eder. Bazen de sıkıntıdan kurtulduğu, nimet ve rahata kavuştuğu için memnuniyetini ve teşekkürünü dile getirir. Tüm bunları dua ile gerçekleştirir.
Zira duada, var olan beğenilmemekte, onun yerine farklı bir durum istenilmektedir. Böylelikle dua, öncelikle bir değişim çağrısı olmaktadır. Özellikle istek dualarında Tanrı’nın bu dünyadaki bir durumu değiştirmesi talebi vardır.
Müslümanlar için duanın anlamı nedir?
Kelime olarak dua niyaz, tövbe, istiğfar, istek, tesbih, hamd, sena, şükür, yönelme, çağırmak, seslenmek, istemek, yardım talep etmek gibi anlamları içerir. Dua bazen “niyaz, dilek ve temenni” anlamlarında da kullanılır.
Duanın ana hedefi insanın Allah’a halini arz etmesi ve O’na en kalbi hisle, yakarışla niyazda bulunması olduğuna göre dua kul ile Allah arasında bir iletişim anlamı taşır.
Yüce Allah insanı yarattıktan sonra özgür ve irade sahibi bir varlık olan insanla iletişime girmiştir. Bu iletişim, iki yönlüdür. Allah’tan insana doğru olduğunda bu vahiydir. İnsandan Allah’a doğru olduğunda ise duadır. Duada Sen Allah’sın ben de kulum mesajı verilmektedir.
Dua, insanın yaratıcısı ile olan bazen sözlü bazen sözsüz bir iletişim biçimidir, kalbin Allah’a yönelmesi, Allah ile konuşmasıdır.
Dua, bütün aracıların ortadan kaldırıldığı ve bireyin doğrudan doğruya Allah ile temasa geçebileceği bir iletişimdir.
Dua insanın Allah’ı bilgilendirmesi değil, kulun Allah’ın müdahalesine ihtiyacı olup, O’nun yardımını istemesidir.
Dua Allah’ı övgüyle anma, af ve merhamet dileme, Allah’tan dünyevî nimetler isteme anlamında kullanılır.
Duada insandan Allah’a yönelik bir bilgi ve düşünceden daha çok, duygu aktarımı söz konusudur.
Duada Allah, kulunun isteğini bilmektedir. Fakat önemli olan bunun insan tarafından bilinip Allah’ın yardımının istenmesidir.
Öyle anlaşılıyor ki dua, Allah’a iman ve kulluğun özüdür.
Ancak birçok konuda olduğu gibi dua etme konusunda da aslından, özünden uzaklaşıldığı görülmektedir.
Dua ne değildir?
Dua edilen bir ibadettir. Dua büyü, tekerleme, Arapça ezber gösterisi, bağıra, çağıra yapılan gösteriş, ticaret metası değildir.
Allah’a giden yolda bir başkasını aracı yaparak duada bulunmak, Allah’ın bir ve tek olduğunu kabul eden İslam’ın tevhid fikrine aykırıdır.
Elinden geleni yapmadan, çalışmadan, boş boş oturup yardım isteme dua değildir. İnsan elinden gelen yapılmalı ki, istemeye yüzü olsun.
Dua, zenginlik veya herhangi bir şeye ihtiyaç duymayarak büyüklenmenin ve kibirin zıddı, tevazuun gereğidir. Kuran’ı Kerim’de kişiyi ibadetten engelleyecek olanın da “kibir” olduğu belirtilmektedir.
İbadetler de duadır!
Allah, ezelden beri her şeyi bilmektedir. İnsanın bunları değiştirmesi mümkün değildir. İnsan düşen görev çalışarak, çabalayarak bilineni en iyi şekilde gerçekleştirmek, Allah’ın hoşnutluğunu kazanmaktır. Bu bakımdan ibadetler de bir yönüyle duadır.
Elinden gelen her şeyi yapan ve çaresiz kalan kişinin Allah’a olan samimi yönelişi bazen ona mucizevi bir şifa, kurtuluş ve aydınlık sağlar.
Allah’ın insanı yaratması, yarattığı ile iletişim içerisine girmesi, onun yaptığı ibadetlerden ve ondan gelen duadan haberdar olması, insanın varlığını anlamlı kılmaktadır.
Hal böyle iken günümüzde Allah ile insan arasında doğrudan kurulan iletişimin yani duanın sosyal medyayı aracı kullanarak, kes yapıştır yöntemiyle yapılması “edinilen bir dua” değil, görünürlüğü olan süslü sözlerdir. Duanın amacının dışına çıkmaktadır.
Dilek ve temenniler ise amacı gereği görünür sözlerdir. Herhangi bir şekilde paylaşılması bir ve beraber olma duygusunun doğal bir sonucudur.
Bu duygu ve düşüncelerle, Türkiye Cumhuriyeti'nin yüzüncü yıldönümünü kutluyor, aziz şehitlerimizi rahmetle ve minnetle anıyorum. Büyük Türk milletinin, Türk-İslam aleminin, tüm insanlığın yeni yılını kutluyor, sağlık, barış ve huzur getirmesini diliyorum. İnsanlık için 2024 yılının lider ülke Türkiye, Türk ve Türkiye Yüzyılı olmasını temenni ediyorum.
