Aliya İzzetbegoviç, Bosna Hersek'in bağımsızlığı ve Müslüman Boşnakların hakları için verdiği mücadeleyle tanınan tarihi bir liderdir. Baskılara ve hapis cezalarına rağmen ülkesinin bağımsızlığını kazandırmış, son vasiyetinde ise Türkiye'de
Mücadeleci kimliğiyle tanınan Aliya İzzetbegoviç, genç yaşlardan itibaren İslam bilincinin uyandırılması ve Boşnakların eşit haklara sahip olması için mücadele etti. Sırp ve Hırvat saldırıları karşısında Bosna Hersek'in bağımsızlığını korumayı başaran İzzetbegoviç, ülkesinin sembol isimlerinden biri oldu.
Saraybosna'da Başlayan Mücadele
1925'te Bosanski Samac'ta doğan Aliya İzzetbegoviç, ailesiyle Saraybosna'ya taşınarak eğitimini burada tamamladı. Gençlik yıllarında Müslüman nüfusa yönelik ayrımcılıklara karşı durarak "Genç Müslümanlar" oluşumunun önde gelen isimlerinden biri haline geldi. Bu oluşum, Müslümanların eşit haklar elde etmesini amaçlarken, yıkılan camilerin yeniden inşası için de çalışıyordu.
Siyasi Baskılar ve Hapis Dönemleri
İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan Yugoslavya'da da Müslüman Boşnakların sorunlarına çözüm bulmak için mücadele eden İzzetbegoviç, "din bilincinin uyandırılması" faaliyetleri nedeniyle 1946'da tutuklanarak 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinden çıktıktan sonra hukuk fakültesini bitirdi. Eski Yugoslavya döneminde insan hakları mücadelesini sürdüren İzzetbegoviç, "Doğu ve Batı Arasında İslam" eseri nedeniyle 1983'te tekrar tutuklandı ve "Saraybosna Süreci" davasında "İslam Deklarasyonu"ndaki ifadeleri gerekçe gösterilerek 14 yıl hapse mahkum edildi. Cezaevinde "Özgürlüğe Kaçışım - Zindandan Notlar" adlı eserini kaleme aldı.
Bağımsız Bosna Hersek'in Lideri
1990'da kurulan Demokratik Eylem Partisi'nin (SDA) ilk genel başkanı seçilen İzzetbegoviç, Bosna Hersek'in ilk çok partili seçimlerinde en çok oyu alarak ülkenin başkanı oldu. Yugoslavya'nın dağılmasıyla başlayan savaşta, bağımsızlık yanlılarının liderliğini üstlendi. Sırp paramiliter grupların sivillere yönelik katliamlarına karşı mücadele eden İzzetbegoviç, Dayton Barış Anlaşması ile sona eren savaşın ardından Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı ve Devlet Başkanlığı Konseyi'nin ilk başkanı olarak görev yaptı. 19 Ekim 2003'te hayatını kaybeden İzzetbegoviç, ardında önemli eserler bıraktı ve son vasiyetlerinden biri olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan Bosna Hersek'e sahip çıkmasını istedi.
