Bitlis Devlet Hastanesi’nde laboratuvar teknikeri olarak çalışırken Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünde lisans eğitimini tamamlayan Yılmaz Orak, daha sonra Diyarbakır’a atandı. Aynı üniversitede yüksek lisans eğitimine başlayan Orak, çocukluk yıllarından bu yana ilgi duyduğu güve ve kelebekler üzerine araştırma yapmaya karar verdi.
Danışmanı Prof. Dr. Kesran Akın ile birlikte Diyarbakır’ın Eğil ilçesinde 3-4 yıl süren arazi çalışmaları gerçekleştiren Orak, ışık tuzağı yöntemiyle 97 Pyraloidea türü topladı. Laboratuvar ortamında yapılan morfolojik ve genetik analizler sonucunda, bu örneklerden birinin “Tephris” cinsine ait yeni bir tür olduğu belirlendi.
'Hem bilimsel hem duygusal bir sembol'
Yeni türe eşinin adını veren Yılmaz Orak, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bu yoğun araştırma sürecinde eşim her zaman yanımdaydı. Arazide, laboratuvarda en büyük destekçimdi. Bu nedenle bulduğumuz bu türe onun adını vererek teşekkür etmek istedim. ‘Tephris yildizae’ benim için hem bilimsel hem de duygusal bir sembol oldu.”
Orak, Diyarbakır’ın biyolojik çeşitlilik açısından büyük bir zenginliğe sahip olduğuna dikkat çekerek, arazi çalışmalarıyla Türkiye faunasına iki yeni türün daha kazandırıldığını belirtti.
‘Türkiye büyük bir biyoçeşitlilik hazinesi’
Uzun yıllardır Türkiye’deki kelebek ve güve türleri üzerine araştırmalar yapan Prof. Dr. Kesran Akın, Eğil’de topladıkları yaklaşık 100 taksondan 79’unun Diyarbakır için yeni kayıt olduğunu söyledi.
Tephris cinsinin dünya genelinde yalnızca 11 türle bilindiğini belirten Akın, bulunan yeni türün mevcut örneklerden tamamen farklı olduğunu vurguladı:
“Genital ve morfolojik analizler sonucunda yeni bir tür olduğunu kesinleştirdik. 2025’te Zootaxa’da yayımlanan makaleyle bilim literatürüne kazandırdık.”
'Benim için büyük gurur'
Yeni türe adı verilen Yıldız Orak ise eşine verdiği desteğin manevi bir karşılık bulmasından duyduğu mutluluğu dile getirerek,
“Bu onun çocukluk hayaliydi ve bunu birlikte gerçekleştirdik. Türe adımın verilmesi beni çok mutlu etti. Ona desteğimi sürdürmeye devam edeceğim” dedi.
