Bugün 6 Mayıs, yani yazın ve sıcak havanın gelişini simgeleyen Hıdırellez günü. Türk dünyası ve Ortadoğu yaygın olarak kutlanan kültürel gelenekleri barındıran Hıdırellezde bu sene koronavirüs pandemisi nedeniyle buruk geçiyor. Hıdırellez'de yapılan geleneklerden biri ise dilek dileyip gül ağacına asma ya da gül ağacı altına gömmedir.
HIDIRELLEZ NEDİR?
Hıdırellez, Türk dünyasında kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Hızır ve İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak kabul edilir.
Hıdırellez, 2021 yılında 5 Mayıs Çarşamba akşamı başlayacak, 6 mayıs Perşembe ikindi ezanında bitecek.
Yazın ve sıcak havanın gelişini simgeleyen Hıdrellez heyecanla bekleniyor. Hıdrellez kutlamaları genel olarak yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır.
HIDIRELLEZDE NASIL DİLEK DİLENİR?
Dilekler yazıldıktan sonra gül ağacının dallarına asılır ya da gül ağacının altına gömülür. Hıdırellez'de 5 Mayıs akşam ezanı ile gül ağacına dilekler asılır. 6 Mayıs sabah erkenden geri toplanır ve sonrasında ise suya bırakılır. Hıdırellez akşamı gül ağacında dilek tutarken yapmanız duasını okumanız gerekir.
HIDIRELLEZDE DİLEK DİLEMEK CAİZ Mİ?
Kırım ve Dobruca'da "hıdırlez", Türkiye'de "hıdırellez", Kosova’da "hıdırles" (hedirles, hadırles), Makedonya'da "edirlez" (ederlez) gibi değişik isimlerle söylenen hıdrellez merasimleri, çeşitli ülke ve yörelerde teferruatta tabii olarak birtakım farklılıklar gösteriyor.
Fakat bunlar Hızır isminin çağrıştırdığı gibi çoğunlukla bolluk ve bereketi temsil eden, yeşillik ve su kavramlarının öne çıktığı, ağacın bol olduğu, içinde türbe de bulunan mesire yerlerinde kutlanan merasimlerdir.
5 Mayıs günü temizlik yapıp yiyecek ve içecek hazırlama gibi işlerle başlayan hıdrellezle alakalı bütün merasimleri, gelenek ve âdetleri dört grupta toplamak gerekir.
*Uğura, bereket ve bolluk talebine yönelik olanlar.
*Şifa ve sağlık talebine yönelik olanlar.
*Kısmet ve talih açmaya yönelik olanlar.
*Mal mülk, mevki ve servet talebine yönelik olanlar.
Hıdrellez günü kır çiçeklerinin kaynatılarak suyundan içilmesinin hastalıklara şifa vereceği, hıdrellez gecesi bütün sulara nur yağacağından o gece suya girmenin her türlü hastalığa karşı bağışıklık sağlayacağına inanılıyor.
Çoğunlukla hıdrellezde Hızır'ın yeryüzünde dolaştığı ve dokunduğu şeylere bereket getirdiği inancı çok yaygın olduğundan dolayı o gece evlerdeki içecek ve yiyeceklerin ağzının açık bırakılması, dileklerin bir kâğıda yazılarak gül ağaçlarının dibine konulması gibi şeyler ikinci grubu teşkil eden uygulamalara örnek gösterilebilir.
Hıdrellez merasimlerinin icrası ve bu esnada yeşillik ve su kavramlarıyla ilgili birtakım uygulamalar, bu halk bayramının putperest köklerini çok daha belirgin bir şekilde ortaya koymaktadır. İslâm âlimleri bu durumun farkına vararak bu konu ile ilgili yasaklayıcı fetvalar bile vermişlerdir.
Osmanlı’da da hıdrellez kutlamalarının dinî olarak sakıncalı olup olmadığının tartışıldığı, XVI. yüzyılda Şeyhülislâm Ebüssuûd Efendi'nin fetvalarından anlaşılmaktadır.
Dinimizde dilekler sadece Yüce Allah'tan dilenir. Çünkü dileğimizi yerine getirebilecek yegane kudret sahibi olan Yüce Allah'tır.
De ki: Allah'ım sen mülkün sahibi, sen dilediğine mülkü verirsin, dilediğinden mülkü alırsın, dilediğini yükseltirsin, dilediğini alçaltırsın. İyilik senin elindedir, sen her şeye kadirsin. (Âli İmran, 3/26)
Dileklerimizi ilk başta ve yalnızca Allah'tan dileriz. Çünkü her şey O'nun kudretindedir. O'nun izni ve haberi olmadan hiçbir şey meydana gelemez. Dileklerimizi arz ettiğimiz kulları ancak birer vasıta olarak görmeliyiz.
