Koronavirüs salgınında tüm dünya normalleşme sürecine girerken, sonbaharda havaların soğumasıyla virüsün yayılma hızının artabileceği konuşuluyor. 7 buçuk milyondan fazla insana bulaşan virüsle ilgili aşı ve ilaç çalışmaları da bu süreçte ara verilmeden devam ediyor. Yeryüzünde koronavirüse yakalananların sayısı 7,5 milyona yaklaştı, 420 bin insan Kovid-19 nedeniyle öldü. Tüm dünya, salgının önüne geçebilecek aşı veya ilacın piyasaya sürülmesini bekliyor. Amerikan ilaç devi Eli Lilly, test edilen iki antikor tedavisinde her şey yolunda giderse Kovid-19'a karşı tasarladıkları ilacın eylül ayında kullanıma hazır olabileceğini açıkladı. Şirketin Baş Bilim Yetkilisi Daniel Skovronsky, Reuters haber ajansına verdiği mülakatta ayrıca, önümüzdeki haftalarda, insanlar üzerinde klinik deneylere başlayabilecek üçüncü bir antikor tedavisi üzerinde de çalıştıklarını anlattı. Lily, iki deneysel tedavsinde insanlar üzerinde denemelere başlamıştı. Sözkonusu ilaçlar, kaner tedavisi, iltihaplı romatizma ve diğer hastalıklarda yoğun bir şekilde kullanılan biyoteknoloji ilaçlarına ait monklonal antikor sınıfından. Kovid-19'a karşı özel geliştirilen bir monoklonal antior ilacının, şu anda test edilen mevcut ilaçlara karşı daha etkili olması bekleniyor. İNGİLTERE DE KLİNİK DENEMELER SÜRÜYOR İngiltere’de Birmingham ve Oxford üniversitelerinden araştırmacıların başlattığı CATALYST adı verilen klinik denemede ise, test edilen ilaçlardan biri, Izana Bioscience firmasının ürettiği insan antikoru namilumab. Romatoid artrit yani eklem romatizmasını ve omurgayı etkileyen bir romatizma türü olan ankilozan spondiliti tedavi etmek üzere tasarlanan namilumabın bu hastalıklarla ilgili son aşama klinik denemeleri hala sürüyor. Bu ilaç, koronavirüs hastalarının akciğerlerinde aşırı ve tehlikeli bir enflamasyona yol açan GM-CSF adlı sitokini hedef alıyor. koronavirüsüne karşı etkili olabileceği düşünülen namilumab, İtalya’da da test ediliyor. CATALYST denemesinde yer alan ikinci ilaçsa İngiliz Celltrion firmasının geliştirdiği Infliximab (CT-P13). Anti-TNF yani anti-tümör nekroz faktörü ilacı olan Infliximab, romatoid artrit ve hassas bağırsak sendromu dahil sekiz bağışıklık sistemi hastalığının tedavisinde kullanılıyor. Klinik denemeleri yürüten ekibin Birmingham Üniversitesi’ndeki liderlerinden Ben Fisher, "Antienflamatuar ilaçların, ağır koronavirüsü enfeksiyonlarıyla bağlantılı olan sitokin fırtınasını önlemekte çok kritik bir rol oynadığını gösteren kanıtlar var. CATALYST çalışmasında, bu tip ilaçların tek bir dozunun, hastaneye kaldırılan koronavirüsü hastalarının durumunun hızla ağırlaşarak yoğun bakıma alınmalarını ve suni solunuma bağlanmalarını önleyebileceğini göstermeyi umuyoruz" diyor. Otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan ve sitokin fırtınasını önlemede etkili olup olamayacağı araştırılan başka ilaçlar da var. Regeneron ve Sanofi firmalarının ürettiği Kevzara, Roche firmasının ürettiği Actemra bu araştırmalar kapsamına dahil edilirken Morphosys ve GlaxoSmithKline firmalarıysa otilimab üzerinde benzer klinik araştırmalar yürütüyor. AŞI CEPHESİNDE HİNT-AMERİKAN ORTAKLIĞI Dünyanın dört bir yanında bilim adamları testler yaparken, virüse karşı bir aşı bulma çabaları her gün yeni bir ivme kazanıyor. Merkezi Hindistan’da bulunan biyoteknoloji firması Panacea, Corona aşısı geliştirmek için Amerikan Refana firmasıyla ortaklık kurduğunu açıkladı. Bu işbirliğinin hedefi, üzerinde çalıştıkları aşıdan 500 milyondan fazla doz üretmek ve 40 milyon doz aşıyı önümüzdeki yılın başında piyasaya sürmek. Ortaklık haberiyle birlikte Hindistan borsasında işlem gören Panacea hisseleri yüzde 20 değer kazandı. ÇİN’DEKİ AŞI ÇALIŞMALARINDAN OLUMLU HABER Corona aşısıyla ilgili umut veren başka bir haber de Çin’den geldi. Çinli araştırmacılar, üzerinde çalıştıkları BBIBP-CorV adlı aşının maymunlar üzerindeki denemelerinden olumlu sonuçlar aldıklarını bildirdi. Maymunlarda virüse karşı antikor oluşumu sağladığı ve yan etkilere yol açmadığı kaydedilen aşının 1.000 katılımcıyla yapılan klinik denemesi devam ediyor. Devlet kontrolundaki Çin Ulusal Eczacılık Grubu’na (Sinopharm) bağlı Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü’nün geliştirdiği BBIBP-CorV adlı aşı, maymunların yanı sıra fareler ve tavşanlar üzerinde de başarılı oldu. BBIBP-CorV, Çin’de insanlar üzerinde test edilen beş aşıdan biri. BBIBP-Corv dışındaki diğer aşı projelerine de 141 milyon doların üzerinde yatırım yapan Sinopharm, Wuhan’daki laboratuvarında geliştirdiği başka bir aşı adayının insanlar üzerindeki klinik denemelerine de başlamış durumda. Klinik denemelere katılan 2000’den fazla kişiye iki doz aşı uygulandı. WASHİNGTON ÜÇ ŞİRKETE PARA VERECEK ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci ise, Washington yönetiminin deneysel üç koronavirüs aşısına ödenek vereceğini açıkladı. CNN’in sorularını yanıtlayan Fauci, "Aşı çalışmaları çok iyi ilerliyor ve birden fazla aşı adayının ileri aşama klinik deneylerinin yaz başında başlamasını bekliyoruz. Bu tüm koronavirüsü aşısı çabaları için iyi haber" dedi. Fauci, mali destek kararının Sağlık Bakanlığı’nca alındığını ve Ulusal Sağlık Enstitüsü ve diğer dairelere de danışıldığını söyledi. Fauci, planlamanın daha önce öngördüğü zaman çizelgesiyle de paralel gittiğini ve aşının yıl sonu ya da 2021 başında hazır olabileceğini kaydetti.