Namaz, İslam’ın beş temel şartından biri olup vakti geldiğinde eda edilmesi gereken farz bir ibadettir. Ancak çeşitli sebeplerle vaktinde kılınamayan namazlar daha sonra "kaza" olarak eda edilir. Peki, kazaya kalan namazlar tek başına mı kılınmalıdır, yoksa cemaatle de eda edilebilir mi?
Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı Din İşleri Yüksek Kurulu, bu konuda merak edilenleri şöyle açıklıyor:
Kazaya kalan namazlar, imamla aynı vaktin namazını kılmak şartıyla cemaatle kılınabilir. Bu görüş, İslam alimlerinin eserlerine de dayanmakta. Örneğin el-Hidaye ve Şerhu Muhtasar gibi kaynaklarda bu duruma yer verilmektedir.
Kurul, bu konuda Hz. Muhammed'in Hendek Savaşı sırasında yaşadığı bir olayı örnek gösteriyor. Zorlu savaş koşulları nedeniyle Resûlullah dört vakit namazı vaktinde kılamamış, şartlar uygun hale geldiğinde bu namazları cemaatle birlikte kaza etmişti. Abdullah bin Mesud’un aktardığına göre, Hz. Bilal’in ezan ve kâmet getirmesiyle sırasıyla öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazları kılınmıştı.
Peki, kaza namazı vakit namazından önce mi kılınmalı?
Bu noktada da İslam fıkhında iki kavram öne çıkıyor: Sahib-i tertip ve sahib-i tertip olmayan. Eğer bir kişi altı vakitten az sayıda namazı kazaya bırakmışsa (sahib-i tertip), o zaman önce kazaya kalan namazı, ardından vakit namazını kılması gerekir. Ancak kişi altı veya daha fazla vakit namazını kaçırmışsa (sahib-i tertip değilse), bu durumda kazaya kalan namazları ister vakit namazından önce ister sonra kılabilir.
Sonuç olarak, kazaya kalan namazlar yalnızca bireysel olarak değil, bazı şartlar dâhilinde cemaatle de kılınabiliyor. Diyanet’in bu konudaki açıklamaları, hem dini hassasiyeti olanlar hem de ibadetlerini doğru şekilde yerine getirmek isteyenler için yol gösterici nitelikte.
