Namaz, İslam’ın beş temel şartından biri olup, ergenlik (bulûğ) çağını tamamlamış her Müslüman için farzdır. Namaz, sadece bedeni değil, kalbi ve zihni de ibadete yönlendiren bir ibadettir. Peki, namazı bozan durumlar ve davranışlar nelerdir? Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ilmihal verilerine göre namazı bozan başlıca unsurlar şunlardır:
1. Namaz sırasında konuşmak
Bilerek veya yanlışlıkla yapılan konuşmalar namazı bozar. Buna birine seslenmek, selâm vermek veya verilen selâma sözlü yanıt vermek de dahildir. Hz. Peygamber’in adı anıldığında salavat getirmek ya da Kur’an’dan bir ayeti mukabele etmek de namazı bozan konuşmalar kapsamına girer.
2. Amel-i kesîr (fazla ve uygunsuz hareketler)
Namaz sırasında aşırı ve namazla bağdaşmayan davranışlar namazı bozar. Örneğin, bir kişiyle tokalaşmak, el sıkışmak veya namazda uygun olmayan şekilde çocukları kaldırmak amel-i kesîr kapsamındadır.
3. Yön değiştirmek
Namaz sırasında kıbleye dönülmemesi veya yön değiştirilmesi namazı bozar.
4. Yemek ve içmek
Namaz sırasında ağza alınan ve yenilen her şey, az miktarda da olsa namazı bozar. Sakız çiğnemek veya ağza alınan bir şeyin yutulması da namazı geçersiz kılar.
5. Özürsüz boğaz hırıltısı ve öksürmek
Zorunlu olmayan öksürme ve hırıltı, namazı bozmaz. Ancak bilerek ve abartılı şekilde öksürmek veya ses çıkararak yapılan eylemler namazı bozabilir.
6. İnlemek ve gülmek
Ah çekmek veya inlemek normal şartlarda namazı bozar, ancak huşu ve ibadet aşkıyla olursa bozulmaz. Gülmek, kişisel olarak duyulacak kadar olursa namazı bozar, başkalarının işiteceği seviyedeyse abdest de bozulur.
7. Başka bozan durumlar
- Namaz sırasında abdestin bozulması
- Avret yerinin açık olması veya üzerinde namaza mani miktarda pislik bulunması
- Namaz sırasında yön değişimi veya fazladan süre geçmesi
- Namaz kılarken iç ve dış sebeplerle özür durumları
8. Namaz kılanın önünden geçilmesi
Namaz kılanın önünden geçmek namazı bozmaz, ancak mekruh kabul edilir. Namaz kılarken sütre kullanmak, özellikle büyük camilerde veya açık alanlarda önerilir.
