Nar suyu, yeşil çay, süt veya greyfurt suyu… Hepsi günlük hayatımızda masum alışkanlıklar gibi görünür ama bazen “tedaviyle çatışan” gizli düşmanlara dönüşebilir.
Özellikle birden fazla ilaç kullanan ya da 65 yaş üzerindeki bireyler için bu durum daha da önemli.
Selin Yavuz, “İlaç kullanan biri sadece hangi ilacı aldığına değil, onu neyle birlikte aldığına da dikkat etmeli,” diyerek uyarıyor.
Yani mesele sadece ilacı içmek değil; yanında ne içtiğimiz, hatta ne yediğimiz de tedavinin kaderini belirleyebiliyor.
Görünmez Düşman! Meyve Suları ve İlaç Emilimi
“Sağlıklı” diyerek içtiğimiz meyve suları, aslında bazı ilaçların etkisini azaltabiliyor hatta kimi zaman tam tersi, fazlasıyla artırabiliyor.
Örneğin greyfurt suyu, karaciğer ve bağırsaklardaki bazı enzimleri baskılayarak ilacın parçalanmasını geciktiriyor. Bu da kandaki ilaç düzeyini artırarak toksik etki riskine yol açabiliyor.
Benzer şekilde nar suyu da bazı ilaçlarla etkileşime girerek emilim dengesini bozabiliyor.
Uzman önerileri
- İlaçlarınızı meyve suyu yerine sade su ile alın.
- Mutlaka meyve suyu içilecekse, en az 2 saat ara bırakın.
- İlaç prospektüsünde “meyve suyu ile alınmamalıdır” uyarısı varsa mutlaka dikkate alın.
Çay–Süt–Soya Üçlüsünün İlaçlarla Dansı
- Meyve suları kadar çay ve süt ürünleri de düşündüğünüzden daha etkili.
- Yeşil çay, içerdiği doğal bileşiklerle bazı ilaçların karaciğerdeki yıkımını değiştiriyor; böylece ilacın etkisi zayıflayabiliyor.
- Süt ve süt ürünleri, kalsiyum ve magnezyum oranı nedeniyle özellikle antibiyotiklerin emilimini azaltabiliyor. Bu da tedaviyi uzatabiliyor.
- Soya içerikli içecekler ise karaciğer enzimlerini etkileyerek ilacın atılım süresini değiştirebiliyor.
Selin Yavuz’un önerileri
- Antibiyotikleri süt veya yoğurtla aynı anda almayın, en az 2 saat aralık bırakın.
- Günlük içecek rutininizi hekiminizle paylaşın.
- Her gün aynı saatte, aynı düzende ilaç almayı alışkanlık haline getirin.
Dikkat Edilmesi Gerekenler: Hekim, Eczacı ve Hasta Arasındaki Köprü
İlaç-besin etkileşimleri genellikle göz ardı ediliyor; ama etkileri ciddi olabiliyor.
Selin Yavuz’un özellikle altını çizdiği bazı noktalar şöyle:
- Tüm ilaçlarınızın bir listesini tutun. Reçeteli, reçetesiz, vitamin ya da bitkisel destek fark etmez.
- İlaçları bol suyla alın. Az su, ilacın çözünmesini geciktirir.
- Yeni bir içecek (örneğin nar suyu veya yeşil çay) eklediğinizde mutlaka doktorunuza bildirin.
- Etiketleri okuyun: “Su dışında alınmamalıdır” gibi uyarılar genelde önemlidir.
Bu etkileşimler bazen ilacın gücünü azaltabilir, bazen de vücutta fazla birikmesine neden olabilir.
Unutmayın; basit bir içecek tercihi bile, tedavi sürecinizin gidişatını değiştirebilir.
Bir bardak çay, bir yudum meyve suyu ya da bir kase yoğurt… Masum görünen bu küçük seçimler, ilaçların etkisini tamamen değiştirebilir. Bu yüzden en güvenli kural basit: İlaçlarınızı her zaman suyla alın.Tedavi sürecinizin kusursuz ilerlemesi için beslenme alışkanlıklarınızı da hekiminizle birlikte gözden geçirmeyi unutmayın.
