Vücudumuzun sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için gerekli olan besinlerin emilmesi son derece önemlidir. Ancak bazı kişiler, sağlık sorunları nedeniyle bu besinleri yeterince ememezler. İşte bu duruma emilim bozukluğu veya malabsorpsiyon denir. Bu rahatsızlık, uzun vadede ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Peki, emilim bozukluğu nedir, neden olur ve hangi belirtilerle kendini gösterir? İşte bilmeniz gerekenler…
Emilim Bozukluğu (Malabsorpsiyon) Nedir?
Malabsorpsiyon, besin maddelerinin sindirildikten sonra vücut tarafından yeterince emilmemesi durumudur. Özellikle ince bağırsakta, vitaminler ve mineraller gibi önemli besinlerin emilimi bozulur. Yetersiz emilim sonucunda, vücutta çeşitli sağlık sorunları meydana gelebilir. Normalde sağlıklı bir sindirim süreci sonunda alınan besinlerin vücuda fayda sağlaması beklenirken, malabsorpsiyon durumunda bu süreç istenilen şekilde gerçekleşmez.
Emilim Bozukluğu Neden Olur?
Emilim bozukluğunun başlıca nedenleri şunlardır:
- Sindirim Sistemi Hastalıkları: Crohn hastalığı, çölyak hastalığı ve Whipple hastalığı gibi bağırsak rahatsızlıkları emilim bozukluklarına yol açabilir.
- Genetik Faktörler: Laktoz intoleransı gibi doğuştan gelen sorunlar da emilim zorluklarına neden olabilir.
- Yanlış Beslenme Alışkanlıkları: Yetersiz beslenme ve dengesiz diyetler, vitamin ve mineral emilimini engelleyebilir.
Emilim Bozukluğunun Belirtileri
Emilim bozukluğu, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Başlıca belirtiler:
- Karın ağrısı ve şişkinlik
- Mide bulantısı ve kusma
- Aşırı gaz birikimi
- Yağlı dışkı (steatore)
- Aşırı kilo kaybı
- Kas erimesi
- Ciltte kuruluk, saç dökülmesi
- Zayıf kemikler ve kemik ağrıları
- Diş eti kanamaları ve burun kanamaları
- Zihinsel bulanıklık ve unutkanlık
Emilim Bozukluğunun Çeşitleri
Malabsorpsiyonun farklı türleri bulunmaktadır:
- Yağ Emilim Bozukluğu: Yağların yeterince emilememesi durumunda, yağlı dışkı oluşur.
- Safra Asidi Malabsorpsiyonu: Safra sıvısının eksikliği nedeniyle yağlar düzgün şekilde emilemez.
- Karbonhidrat Malabsorpsiyonu: Bazı karbonhidratların sindirilmesi zorlaşır, bu da gaz ve şişkinlik oluşturur.
- Protein Malabsorpsiyonu: Vücudun bazı proteinleri emmede güçlük yaşaması.
Emilim Bozukluğunun Tedavisi
Tedavi, emilim bozukluğuna neden olan hastalığa bağlı olarak değişir. Eğer Crohn hastalığı veya çölyak hastalığı gibi bir durum söz konusuysa, bu hastalıkların tedavi edilmesiyle birlikte emilim bozukluğu da düzelir. Tedavi sürecinde, vitamin ve mineral takviyeleri, yüksek kalorili diyetler ve bazı durumlarda pankreas enzimleri kullanılabilir.
Bazen, tedavi yetersiz olduğunda damar yoluyla beslenme (Total Parenteral Nütrisyon - TPN) yöntemi de başvurulabilir.
