Günümüz Pakistan ve Hindistan topraklarına yayılan İndus Vadisi uygarlığı, gelişmiş şehir planlaması, ticaret yolları ve mühendislik harikalarıyla biliniyor. Ancak uygarlığın kim olduğu ve nasıl yaşadığı büyük ölçüde bilinmiyor.
En büyük bilinmez ise, hala çözülemeyen yazısı.
Bu yazının çözülebilmesi için Hindistan’ın Tamil Nadu eyaletinden 1 milyon dolarlık ödül açıklandı. Washington Üniversitesi’nden Prof. Rajesh P. N. Rao, “Bu yazıyı çözebilirsek Güney Asya tarihine dair çok önemli bir soruya yanıt bulabiliriz” diyor.
Neden çözülemiyor?
İndus yazısının hala anlaşılamamasının birkaç nedeni var:
Az sayıda yazıt bulunması: Şimdiye kadar sadece 4 bin kadar yazıt keşfedildi.
Kısa metinler: Çoğu yazıt sadece 4-5 sembolden oluşuyor.
Çift dilli bir belge bulunmaması: Rosetta Taşı gibi, İndus yazısının başka bir dille karşılaştırılmasını sağlayacak bir eser yok.
Bilim insanları yazının sağdan sola yazıldığını düşünüyor ve ticaret ya da dini amaçlar için kullanıldığı tahmin ediliyor. Ancak kesin bir çözüm henüz yok.
Kimlik tartışması
İndus yazısının çözülebilmesi, Hindistan’daki büyük bir kültürel tartışmaya da ışık tutabilir.
Sanskrit kökenli olduğu iddiası: Bazı gruplar, İndus halkının Hint-Avrupa dillerinin atası olan Sanskritçeye yakın bir dil konuştuğunu öne sürüyor.
Dravidyan kökenli olduğu iddiası: Diğerleri, İndus dilinin Güney Hindistan’daki Dravidyan dilleriyle bağlantılı olduğunu savunuyor.
Bu tartışma, Hindistan’daki etnik kimlik politikalarının da bir parçası haline gelmiş durumda.
Çözüm mümkün mü?
Bilim insanları, yapay zeka ve bilgisayar analizleriyle yazının kalıplarını anlamaya çalışıyor. Ancak çözüm için yeni arkeolojik bulgulara ve uluslararası iş birliğine ihtiyaç var.
Ödülün açıklanmasıyla birçok amatör araştırmacı da kendi teorilerini paylaşmaya başladı. Ancak uzmanlar, yazının kesin olarak çözülmesi için daha fazla bilimsel kanıt gerektiğini vurguluyor.
Binlerce yıllık bu şifre, günümüz insanına atalarından bir mesaj taşıyor olabilir. Ancak bu mesajı okuyabilmek için biraz daha zamana ve çabaya ihtiyaç var.
