Osmanlı padişahı I. Ahmed'in Ayasofya'nın karşısına konumlanmasını istediği ve mimar Sedefkar Mehmet Ağa'ya yaptırdığı Sultanahmet Camii, 1617'de ibadete açıldı. Çinileri dolayısıyla yabancı turistlerin "Blue Mosque" (Mavi Cami) diye tanımladıkları Sultanahmet Camii, bugüne kadar 5 kez restorasyon gördü.
Cami, 6 Temmuz 2017'den bu yana ise altıncı ve tarihinin en kapsamlı restorasyonundan geçiyor.
Hayırsever iş insanı Mehmet Yıldız'ın sponsorluğunda gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları kapsamında caminin minareleri söküldü, tek tek numaralandırılarak şantiye sahasına yerleştirilen minare taşları, gerekli iyileştirmeler yapılarak yeniden yerlerine konuldu.
Kubbelerin alemleri onarılıyor
Çalışmalarda caminin kubbelerindeki yapısal sorunlar da giderilerek kurşunları yenileniyor, kubbelerin alemleri onarılıyor.
Restorasyonda caminin özgün mimarisine yapılan müdahaleler de tespit ediliyor ve bu müdahaleler, caminin ilk hali baz alınarak ortadan kaldırılıyor. Camide kullanılan bezemeler ve kalem işleri de yine özgün renklerine uygun olarak yenileniyor.
Caminin avlu döşemesindeki deformasyonlar ve çökmelere de gerekli müdahale yapılıyor. Yine avlu altındaki su kanalları düzenlenerek su birikme sorunu gideriliyor.
Çalışma kapsamında caminin ahşap bölümleri de elden geçiriliyor. Caminin içine kurulan ahşap atölyesinde sedefli, kündekari cümle kapıları ile benzeri ahşap kısımların konservasyonu yapılıyor.
Ana kubbede 3 yıldır süren çalışmalarda sona gelindi
Restorasyon sürerken 6 minareli turistik caminin ziyaretçileri de eksik olmuyor. İbadet ve turistik ziyaretlerin kesintisiz yapılabilmesi için 8 metre yüksekliğinde platform inşa edildi. Bunun üzerine de yaklaşık 38 metre yüksekliğinde iş iskelesi yapılarak ana kubbeye ulaşıldı. Ana kubbede 3 yıldır süren çalışmalarda sona gelindi.
Caminin 8 metre yüksekliğinde ve 2 ton ağırlığında olan alemi onarılarak vinç yardımıyla ana kubbeye yerleştirildi.
"Kubbe kodunda 400 yıl öncesine dayanan kalem işlerine rastladık"
Restorasyon hakkında bilgi veren İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürü Hayrullah Çelebi, yaklaşık 4 yıl önce başlatılan restorasyonda sona gelindiğini söyledi.
Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak restorasyon esnasında ziyaretin ve ibadetin aksamamasının temel ilkeleri olduğunu belirten Çelebi, kurulan çelik platformla kubbe koduna ulaştıklarını anlattı.
Hayrullah Çelebi, yüzyıllar öncesine ait süslemelere rastladıklarını belirterek, şöyle devam etti:
"Kubbe koduna ulaştığımızda araştırma raspalarının sonucunda 400 yıl öncesine dayanan kalem işlerine rastladık. Bu bizi hem çok mutlu etti hem de gururlandırdı. Kubbe kodunun dışındaki yapısal sorunları da giderdikten sonra kurşun kaplamalarını tamamladık. 1930 veya 1940'lı yıllarda yapılan restorasyon çalışmalarında kasnak kodunda kurşun kaplamasının olmadığını veya söküldüğünü fark ettik. Hızlı bir çalışmayla buradaki gerekli özgün olan harcıyla buranın sıvasını yaptıktan sonra kaplamasını tamamladık."
Caminin ana kubbesi, çevre kubbeleri, yarım kubbeleri ve köşe kubbelerindeki bütün yapısal sorunların giderildiğini anlatan Çelebi, minarelerdeki çalışmalarla ilgili de şunları söyledi:
"Camimizdeki kuzey, güney ve güneybatıdaki üç tane minaremizin bütün taşlarını sökerek şantiye alanı içerisinde numaralandırdık ve bunların yapısal sorunlarını giderdikten sonra tekraren bunları kurduk. Şu anda sadece güney tarafında bakan bir minaremizde iş iskelesi duruyor. O külah kısmındaki kurşun kaplamasını değiştirdikten sonra ki tamamladık o çalışmayı da iskelet söküm işlemlerine başladık."
"Mekanik ve elektrik bütün altyapılar tamamlandı"
Çelebi, caminin avlulu revakındaki tüm mermer kütlelerin kaldırıldığını ve zemindeki tesviye işlemleri tamamlandıktan sonra tekrar yerine konduğunu aktararak, "Yine camimizdeki mekanik ve elektrik bütün altyapılar tamamlandı, sadece ürün montajı aşamasına geçildi. Cami inşallah açıldığında buradaki o ürünler yerlerine konulacak." dedi.
"2022 yılının ortasında ziyaretçilerimizle buluşturmak istiyoruz"
Sultanahmet Camii'nin restorasyon çalışmalarının sonuna yaklaşıldığının altını çizen Çelebi, "Camimizin halı modellerinin ve renginin karar aşamasındayız ve karar verdikten sonra siparişini vereceğiz. Sultanahmet Camii'ni 2022 yılının ortasında ziyaretçilerimizle buluşturmak istiyoruz." ifadelerini kullandı.
