Geçmiş beş on yıllık birikimle, gelecekteki beş on yıllık birikim ipotek altına alınarak satın alınan proje satışlarda çeşitli riskler bulunmaktadır. Satış öncesi yaşanabilecek risklerin dışında satış sonrasında da yaşanabilecek birçok risk bulunmaktadır. TÜİK tarafından açıklanan konut satış istatistiklerine göre Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %61,3 oranında azalış göstererek 10 793 olarak gerçekleşmiştir. Toplam konut satışları içinde ise ipotekli satışların payı %12,8’e kadar geriledi. Geçmiş yıllarda %40’lara çıkan ipotekli satıştaki bu azalmanın en önemli nedeni hiç şüphesiz faizlerdeki artışlar. Bu da tüketicileri özellikle senet, takas gibi farklı alternatiflerine yönlendiriyor. Peki ya projeden ev alırken nelere dikkat edilmeli.
İŞTE O KRİTİK KONULAR
Projeyi yapan firma
Özellikle inşaat maliyetlerinin artması ile inşaat firmalarının mali durumları önemli. Bu nedenle firmanın geçmişte yaptığı projeleri incelemeli, firmayı araştırmalısınız. Hatta özellikle bu dönemde bitmiş konut öncelikli olarak tercih edilmeli.
Projenin komşuluk çevresi
Daire satın almayı düşündüğünüz projenin kent merkezine olan konumu, toplu taşıma imkanı, hastane, okul, alışveriş merkezi gibi sosyal ihtiyaçlara olan yakınlığını mutlaka araştırmalısınız.
Konutun net alanı
Özellikle son dönemde yapılan inşaatlarda yaşam alanları gittikçe küçülüyor. Bu nedenle gerçekten kaç m2 bir yaşam alanına ihtiyacınız olduğunu tespit etmeli ve tercihinizi buna göre yapmalısınız.
Proje belgelerini inceleme
Satın almayı düşündüğünüz projenin yapı ruhsatının çıktığından, arsa mülkiyet durumuna, üzerinde herhangi ipotek, haciz vb olmamasına dikkat etmelisiniz. Tamamlanmış yapılarda ise mutlaka iskan belgesini sormalısınız. Eğer satış vaadi sözleşmesi ile alıyorsanız da bu durumda bu sözleşme kesinlikle noterden yapılmalı ve tapu kütüğüne şerh edilmelidir.
Projenin altyapısı
Projenin ne şekilde size teslim edileceğini, nelerin projenizde olup olmadığını da kontrol etmelisiniz. Asansör, interkom sistemi, uydu anteni, telefon, ADSL internet hizmeti, yangın ve gaz kaçağı önleme, jeneratör, ısıtma/ soğutma gibi modern hizmetler sağlamaya yönelik yeterli altyapının olup olmadığı, sığınak, su deposu, çöp odaları gibi ortak yerlerin bulunup bulunmadığı, güvenlik, temizlik gibi hizmetler sunulup sunulmadığı konularını araştırmalısınız.
Zamanında teslim
Özellikle henüz tamamlanmamış yapılarda teslim tarihinin sözleşmeye yazılması zorunludur. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında birçok hakkınız teslim ile birlikte başlamaktadır. Ayrıca sizlere ne şekilde teslim edileceği de mutlaka belirtilmelidir. Projeden aldığınız bu konutun üzerinde tam bir tasarruf hakkına sahip olabilmeniz için mülkiyetin ne zaman tarafınıza devredileceği mutlaka sözleşmede yazılı olmalıdır.
İPOTEKLİ SATIŞLARDA DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
GYODER tarafından hazırlanan ve 2019 yılı ilk çeyrek verilerinin paylaşıldığı “Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2019” raporuna göre ipotekli konut satışlarında geçen yılın aynı dönemine göre adet bazında yaklaşık yüzde 57,3’lük bir düşüş gerçekleşti. Rapora göre, küresel bazlı gayrimenkul fiyatlarında da genel olarak yavaşlama veya bölgesel olarak gerileme eğilimleri de görülmeye başlanmış. Geçtiğimiz 10 yılda, Türkiye’de inşaat sektörü ekonominin büyümesine paralel bir genişleme yaşadı. Lakin son dönemde veriler inşaat sektörünün bir süre durağanlaşabileceği sinyallerini veriyor. İnşaat sektöründe gerileme sürerken, verilen yapı ruhsatı sayısı bir önceki yıla göre %-53,30 azalmış. Faizlerdeki yüksek seyir sonrası konut satışları da geçen yılın 1. çeyrek dönemine göre %-15,61 azaldı. Rapor da ayrıca 453 AVM’ye ek olarak, proje halinde 44 AVM daha olduğunu belirtiliyor.
