Liman mı? Askeri üs mü?

ABD Başkanı Joe Biden, yapılan yardımların girişinin sağlanması adına Gazze’ye geçici bir liman inşa edileceğini ve Amerikan askerlerinin de güvenliği sağlamak amacıyla burada bulunacağını duyurmuştu. Biden’ın bu duyurusunun ardından yapılacak olan limanın –ki limanın inşası 8 Mayıs’ta tamamlanarak faaliyete başladı- insani yardım bahanesiyle ABD ordusuna Gazze’ye müdahale olanağı sağlayabileceği tartışmaları gündeme gelmişti. Akabinde ABD resmi makamlarınca yapılan açıklamalarda ise ABD ordusunun karaya ayak basmayacağı belirtilmişti. ABD Savunma Bakanlığı, 8 Mayıs’ta insani yardımları denizden ulaştırmak amacıyla planlanan limanın inşasının tamamlandığını duyurmuştu.

Bilindiği üzere Gazze’ye yapılan insani yardımların toplanması için Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde bir merkez kurulmuştu. Ülkelerin Gazze için gönderdiği yardımlar öncelikli olarak bu merkezde toplanarak kontrolden geçirilmekte kontrol aşamasında ise İsrailli yetkililer yer almakta ve onay verilen yardımlar Gazze’ye ulaştırılması için ABD’nin askeri gemileriyle yola çıkmaktadır. ABD tarafından yapılan açıklamaya göre 820 ton yardım Gazze sahiline ulaşırken bunun yaklaşık 500 tonluk kısmı ise Birleşmiş Milletler depolarına ulaştırılmıştır.

ABD’nin Gazze’ye geçici liman yapılacağını duyurmasının ardından buradaki amacın insani yardımın dışına çıkabileceği yönünde tartışmalar gündeme gelmiştir. İsrail’e mutlak desteğini sürdüren ABD’nin insani yardımların ulaştırılması adı altında liman kurması özellikle de İsrail zulmüne uğrayan Gazze halkı tarafından şüpheyle karşılanmaktadır. Her ne kadar ABD, ordunun karaya ayak basmayacağını belirtse de söz konusu limana ABD’nin Suriye’de de kullandığı füze, top, havan, hava savunma sistemlerinin aynılarının kurulması akıllara farklı konuları getirmektedir. Öyle ki Pentagon yetkilileri Hamas tarafından herhangi bir saldırı gerçekleştirilme ihtimali olmadığını belirten açıklamalarda bulunmuştur. Hal böyleyken buradaki silahların varlığı limanla ilgili mevcut şüpheleri daha da artırmaktadır. Burada bulunan silahlarla test atışları yapılması ise bu kuşkuları kuvvetlendirmektedir. Hali hazırda Doğu Akdeniz’de savaş gemileri bulunan ABD’nin diğer yandan da yakın bir geçmişte Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne uygulanan silah ambargosunu tamamen kaldırdığını da belirtmek gerekir.

İsrail’in 2023 yılının Ekim ayından beri Gazze’de sürdürdüğü soykırım, ABD ile İngiltere’nin Kızıldeniz ve çevresinde oluşturmaya çalıştığı gündem, İran-İsrail arasında yaşanan gerilimler Orta Doğu’nun kırılgan yapısını daha da karmaşıklaştırırken ABD’nin Gazze’de kurduğu limanla beraber önümüzdeki süreçte farklı gündemlerin oluşma ihtimali de göz ardı edilmemelidir.

Bazı çevrelerin üçüncü dünya savaşı ve nükleer savaş senaryolarını ısrarla gündemde tutmaya çalıştığı bir süreç içerisinde ABD’nin Gazze’de insani yardım bahanesiyle oluşturduğu geçici limanın bir askeri üsse dönüştürülmesi ihtimali hem Doğu Akdeniz hem de Orta Doğu’daki gerilimleri farklı bir boyuta taşıyabilecek potansiyele sahiptir.

ABD’nin yakın bir geçmişte GKRK’ne yönelik uyguladığı silah ambargosunu kaldırması ve konvansiyonel silah tedarikinin önünün açılması, Hindistan’daki G20 Zirvesinde duyurulan IMEC Projesi, Doğu Akdeniz’de artan Amerikan askeri varlığı ve son olarak ABD’nin liman hamlesi konunun insani yardım bahanesiyle farklı bir gündeme hizmet edecek adımlardan birisi olduğunu ifade edebilmektedir.