İsrail hedefine ulaşamıyor

Uzun süredir Batı’nın koşulsuz desteğini alan İsrail’in işgal, istila, yıkım ve katliam politikaları giderek tırmanmış 13 Haziran günü İran’a yaptığı saldırıyla beraber riskin ulaştığı boyut somut şekilde daha çık görülür hale gelmiştir. İran’ın da İsrail’e karşı aynı sertlikte cevap vermesi ve karşılıklı saldırıların her geçen gün farklı bir boyuta taşınması ise hem bölgesel hem de küresel kaygıları giderek artırmaktadır.

Bilindiği üzere İsrail saldırılarına başladığı günden itibaren İran’da rejim değişikliği olana kadar bu durumun devam edeceğini sürekli olarak ifade etmektedir. Gelinen aşamada ise İsrail hedefine ulaşamamış ve mevcut koşullar altında ise bunu gerçekleştirmesi pek mümkün görünmemektedir. Zira İsrail’in kendince ve bazı çevrelerce maksatlı olarak öne çıkarılan “zarar verilemez imajı” İran’ın karşı saldırıları neticesinde yerle bir olmuş, son dönemde bütün dünyaya en güvenli hava savunma sistemi olarak pazarlanmaya çalışılan “demir kubbe” adeta delik deşik hale gelmiştir.

İsrail’in İran’da hedeflediği amaçlarına bir türlü ulaşamaması her geçen gün saldırganlığının artmasını tetiklerken hem kendisini hem de özellikle de ABD’yi oldukça zora sokmaya başlamıştır. ABD politikalarını Asya bölgesine yönlendirme ve burada yoğunlaşmayı arzu ederken İsrail’in İran’a saldırıları neticesinde Trump yönetimi enerjisini Orta Doğu’ya vermek durumunda kalmıştır. Bu durum küresel boyutta ABD’nin hedef rotasının değişmesine sebep olurken diğer yandan da kendi iç siyasetinde yeni krizlerin zeminini hazırlamaya koyulmuştur. Aynı şekilde İsrail’in başarısızlığı kendi iç dinamiklerinde hem toplumsal hem de yönetimsel anlamda huzursuzluğu, memnuniyetsizliği ve güvensizliği giderek tırmandırmaktadır. Bu şartlar netice itibarıyla en büyük etkiyi ABD-İsrail’e verirken yine taraflar arasındaki ikili ilişkilerin de seyrini etkileyebilecektir.

Diğer bir husus ise küresel ölçekte en kaygı duyulan konu Hürmüz Boğazı’nın İran tarafından kapatılması olasılığıdır. 

Küresel enerji arzının yaklaşık üçte birinin taşındığı Hürmüz Boğazı’nın –ki hali hazırda buradaki ticarette ciddi aksaklıklar yaşanmaya başlamıştır- kapatılması durumunda Rusya-Ukrayna savaşıyla başlayan enerji arzı krizi farklı bir boyuta ulaşacaktır. Bu durum Avrupa’dan ABD’ye pek çok bölgede derin şekilde hissedilecek belki de yeni çatışma risklerini de beraberinde getirecektir.

İsrail-İran savaşının ne yöne evrileceği ya da nasıl nihayete ereceği sorusu sıklıkla gündeme gelirken, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın savaşının sona erdirilmesinin tek yolunun İsrail’in saldırılarını koşulsuz şekilde sonlandırması olduğunu ifade etmesi İran’ın konuya olan yaklaşımını ise açıkça göstermektedir.