DEHB nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve genellikle yetişkinlik dönemine kadar devam eden nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB, dikkat süresinde kısalma, dürtüsellik ve aşırı hareketlilik gibi belirtilerle kendini gösterir. Eğitim hayatında, sosyal ilişkilerde ve günlük yaşamda ciddi sorunlara yol açabilir.
DEHB'nin Belirtileri Nelerdir?
DEHB genellikle üç ana belirti grubunda incelenir:
1. Dikkat Eksikliği Belirtileri
Detaylara dikkat etmede zorlanma
Dalgınlık, kolayca dikkat dağılması
Ödev, görev ya da aktiviteleri organize etmede zorlanma
Talimatlara tam olarak uymama
2. Hiperaktivite Belirtileri
Yerinde duramama
Aşırı konuşma
Sessiz kalınması gereken ortamlarda zorlanma
Oturduğu yerde kıpır kıpır olma, sürekli hareket halinde olma
3. Dürtüsellik Belirtileri
Sırasını beklemekte güçlük
Başkalarının sözünü kesme
Düşünmeden hareket etme, tehlikeli davranışlara yönelme
DEHB Kimlerde Görülür?
DEHB genellikle çocukluk döneminde fark edilir, ancak tanı çoğunlukla 6 yaş civarında konur. Erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık teşhis edilse de, kızlarda daha çok dikkat eksikliği formunda görülür. Ergenlik ve yetişkinlikte belirtiler farklı şekilde seyredebilir.
DEHB Nasıl Teşhis Edilir?
DEHB tanısı, uzman bir çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından detaylı gözlem, görüşme ve davranış ölçekleri yardımıyla konur. Aile, öğretmen ve okuldan alınan bilgiler sürece dahil edilir.
DEHB Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
DEHB tedavisinde bireye özel yaklaşımlar uygulanır. En yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
İlaç Tedavisi: Dikkat artırıcı ilaçlar (metilfenidat vb.) sıkça kullanılır.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Çocuğun davranışlarını tanıması ve yönetmesi hedeflenir.
Aile Eğitimi: Ebeveynlerin çocuklarına nasıl yaklaşması gerektiği konusunda destek verilir.
Okul Desteği: Öğretmenlerle iş birliği yapılarak eğitim süreci düzenlenir.
DEHB ile Baş Etmenin Yolları
Günlük rutinler oluşturmak
Pozitif geri bildirimler vermek
Enerjiyi atabileceği spor veya sanat aktivitelerine yönlendirmek
Dikkati artıracak oyunlar ve egzersizler uygulamak