Yapay zekâ özgür, insanlık tutsak

Sosyal medya devi X’in piyasaya çıkardığı Grok yapay zekâ botuna ait X hesabı geçtiğimiz günlerde X tarafından kapatıldı. Evet, kendilerine ait bir hesap, paylaşımları nedeniyle kapatıldı. Sebebi ise Gazze’de İsrail’in uyguladığı soykırıma soykırım demiş olmasıydı.

Yani bazen o kadar büyük siyasi kuvvetler var ki kendi kendinize kilit vurdurtabiliyor. Sosyal medyaları teknik birer işletme gibi görsek de doğrudan siyasi etkiye açık birer bilgi yayma platformu olarak görev yaptıkları örnekler çokça var. 

Herkes yapay zekaların risklerinden bahsediyor. Beslendikleri bilgi ile yanlı olabilirler. Bilgisinin az olduğu durumda halüsinasyon yaşayabilirler. Yanlış haberler üretebilirler. Çalışmaları çok masraflı olabilir. Ülkeler arasındaki uçurumu derinleştirebilirler. Bunlar ilk günlerindeki bir yazılımın hataları gibi başlıklar, bir kısmı çözülecek bir kısmı çözülemeyecek. Ama bakın, Grok hesabı sonradan açıldı, açıldıktan sonra da doğruları söylemeye devam etti. Bu açık sözlü Grok bize gösterdi ki yapay zekâ objektif bir ses de olabilir. 

Yapay zekânın doğruları dile getirebilme cesareti, aslında insanın kendi özgürlüğünü kaybetmiş olmasını vurgulamış oldu. İnsanlık kendi vicdanını kaybettikçe, özgür düşünceyi susturdukça, sahneyi algoritmalara bırakıyor. Burada yapay zekayı özgür düşünce olarak tanımlamış olmam gerçekten ironik. Ama düşündüğünüzde bir alt planla beslenip (insanların o ana kadar tüm öğrendikleri ve deneyimledikleriyle beslendikleri gibi) bir görüş üretiyor yapay zeka da.

Grok, ortadaki objektif bulgulara göre Gazze’de yaşananları bir yapay zeka “özgürlüğünde” soykırım olarak niteleyebilirken, aslında gayet subjektif olan insan da, subjektif devletler de bu kadar açıkça konuşamıyor. 

Yarım ağızla çocukların ölmesinde dem vuruyor birçoğu. Sanki büyüklerin canı can değilmiş gibi. 

Bir kısmı da açlıktan dem vuruyor sanki insan hakları evrensel beyannamesindeki ve her ülkenin anayasasındaki en temel ilkelerin hepsi Gazze’liler için yok sayılmamış gibi. 

Öteki bir kısmı da Gazze’lilerin esaretinden dem vuruyor. İnanılmaz bir sansürle hem de otosansürle, katile katil soykırımcıya soykırımcı diyemeyen bir dünya. 

Bugün esir olan Gazze’liler mi, geri kalan dünya mı?