Pazartesi akşamüstü Facebook ve WhatsApp gibi uygulamaları etkileyen bir erişim kesintisi meydana geldi. Bu yazı teknik bir yazı değil ama çok özetle, Facebook’un nerede olduğunu, komşu ağlar aracılığı ile kendisine nasıl ulaşılabileceğini duyurduğu BGP isimli protokoldeki anonslarda meydana gelen teknik bir aksaklık adım adım sunucu ailesini ulaşılamaz hâle getirdi. Servisler 6 saat civarında erişilemez oldu. Facebook şirketi %6 değer kaybetti.
Sonuçta Facebook açısından kötü gibi görünse de, Facebook internet ekosisteminin ve yaşamın ne kadar önemli bir parçası olduğunu da tüm “müşterilerine” göstermiş oldu.
Birçok insan açısından, o akşam telefondan biraz daha uzakta bir akşam oldu. Bir kısmı kitap okudu, bir kısmı ailesi ile vakit geçirdi, bir kısmı da vücuduna yatırım yaparak erken uyudu.
Facebook 2.7 milyar, WhatsApp 2 milyar kullanıcısı ile dünyanın en yaygın sosyal medya platformları. “We Are Social” tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye’de 60 milyon sosyal medya kullanıcı hesabı var. Türkiye’deki internet kullanıcılarının %87.5’i WhatsApp, %79’u ise Facebook kullanıyor. [1]
Bir ay içerisinde bu uygulamalara harcanan zaman ise WhatsApp için 15 saat iken, Facebook için 13.1 saat, Instagram için 19.7 saat, Twitter için 7.8 saat, YouTube için 18.8 saat. Uyanık olduğumuz zamanı düşündüğümüzde bu siteleri ortalama şekilde kullanan bir Türk, ayda 5 gününü bunları kullanarak geçiriyor! Yoğun kullananlar ise belki de bunun iki katını...
Zaman, telafisi olmayarak harcanır. O hâlde bu kesintiyi bu kapsamda bir düşünceye dalarak değerlendirelim.
Bu çerçevede düşünürken dijital ekonomi yazarlarından Şahver Binici’nin bir tiviti ile gördüğüm “Haberleri takip etmeyi neden bırakmalıyız” başlıklı bir blog yazısı aklıma geldi. [2]
Bu yazı bizim de burada defalarca bahsettiğimiz güncel bazı konulara değiniyor:
- Haberlerin hızı çok arttı. “Yeni medya” hız demek.
- Haber üretmenin maliyeti düştü. Haber üretenlerin sayısı arttı. Sadece başlıklarını okusanız bile gerçeklere değil de esasen onlarca farklı görüşe ulaşıyorsunuz.
- Haber dağıtım kanalları uyuşturucu kanalları gibi davranıyor. Birazdan, çok yakında, bizi takip edin… Yani bir bağımlılık oluşturmaya çalışıyorlar, başarıyorlar da.
- Haberler bedava erişilebilir olduğuna göre görünür ve görünmez reklamlar ile haber üreticileri para kazanıyor. Okuduklarımızın objektifliği daha da şaibeli.
Hızlı tüketim için oluşturulmuş yüzeysel içerikleri takip etmek insanın vaktini alarak insanı düşünmekten uzaklaştırıyor, bu içerikleri düşünme ihtiyacını tatmin ediyor.
Bugün bir düşünceye dalın. Sosyal medya ve hızlı tüketim haberlerinin ve sitelerinin, hayatınızdaki kısıtlı ve geri gelmez zamanınızdaki payını nasıl azaltabilirsiniz? Kendinize ayırdığınız zamanı artırıp, gerçek kişiler ile gerçek ilişkilere, kitaplarla gerçek ve derin bilgiye nasıl ulaşabilirsiniz?
